Η Ιεράπετρα, που ζούσε αποκλειστικά από το ελαιόλαδο πριν το 1970, σήμερα κι ενώ η τιμή του έξτρα παρθένου ελαιολάδου έχει φτάσει στα 10 ευρώ περίπου, γυρίζει την πλάτη της στην καλλιέργεια της ελιάς, ενώ είναι ξεκάθαρο πλέον ότι και στη νέα ελαιοκομική περίοδο η τιμή του ”πράσινου χρυσού” της Κρήτης θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα.
Μετά το 1970, στην Ιεράπετρα ξεριζώθηκαν χιλιάδες ελαιόδεντρα για να κατασκευαστούν σύγχρονα θερμοκήπια με καλλιέργειες κηπευτικών και ανθέων. Η καλλιέργεια της ελιάς πέρασε σε δεύτερη μοίρα και αυτό είχε σχέση όχι μόνο με τα πρώιμα κηπευτικά, αλλά και με τη χαμηλή τιμή παραγωγού του λαδιού, που δεν κάλυπτε τις περισσότερες χρονιές τα έξοδα του ελαιοπαραγωγού.
Οι περισσότερες αγροτικές οικογένειες κρατούσαν ένα καλό λιόφυτο μόνο για να εξασφαλίζουν το λάδι της χρονιάς και δεν τους ενδιέφερε τίποτε άλλο. Τα θερμοκήπια έδιναν κέρδη στους περισσότερους παραγωγούς και ο ελαιώνας έμενε χωρίς ούτε τη βασική λίπανση.
«Φτάσαμε όμως τα δύο τελευταία χρόνια, λόγω μικρής παραγωγής στην Ισπανία και στην Ιταλία, η τιμή του ποιοτικού λαδιού να έχει μια διακύμανση από τα 5 μέχρι τα 10 ευρώ και ένα μικρό ποσοστό ελαιοπαραγωγών, να έχει αναθεωρήσει τις απόψεις του για τον ελαιώνα που είχε αφήσει χωρίς την απαραίτητη φροντίδα. Ακόμα και τώρα, λίγοι έχουν καταλάβει ότι η ελιά, για να μας δώσει εισόδημα, θα πρέπει να ασχοληθούμε περισσότερο μαζί της. Να τη φροντίσουμε, να την κλαδέψουμε, να τη λιπάνουμε, να την ψεκάσουμε αν χρειάζεται και κυρίως να την ποτίσουμε, εφόσον φέτος οι βροχές είναι ελάχιστες. Πρέπει να σηκωθούν από τις καρέκλες τους όλοι εκείνοι που περιμένουν από τον … ουρανό τις λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ιεραπετρίτικος ελαιώνας. Να πάνε στον γεωπόνο τους να τους συμβουλέψει τι πρέπει να κάνουν και να βάλουν λίγα χρήματα για την φροντίδα και την περιποίηση των λιόφυτών τους. Θα τα πάρουν πίσω στο πολλαπλάσιο, γιατί το κρητικό λάδι έχει μέλλον», μας είπε σχετικά ο Γιώργος Νικολαράκης, τυποποιητής ελαιολάδου.
Αφημένο στην τύχη του το 70% των λιόφυτων
Λίγοι ήταν οι ελαιοπαραγωγοί που ασχολήθηκαν σοβαρά με την καλλιέργεια της ελιάς τα 50 τελευταία χρόνια στην Ιεράπετρα.
«Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι όλα μπορούν να γίνουν από τον καναπέ τους, χωρίς κόπο και προσωπική εργασία. Ενώ έχουμε γύρω στα 10 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού στο φράγμα Μπραμιανών, δεν ανοίγουν τα δίκτυα άρδευσης να ποτίσουν τώρα που η ελιά θέλει νερό για να έχει μια καλή ανθοφορία. Αφού νερό έχουμε ακόμη αρκετό στον ταμιευτήρα και είναι ακόμα πολύ φτηνό, δεν καταλαβαίνω τι τους εμποδίζει να ξεκινήσουν τα ποτίσματα τώρα που μπήκε η άνοιξη και οι βροχές σπανίζουν.
Στεναχωριέμαι ειλικρινά όταν βλέπω ολόκληρα χωριά που ζούσαν μόνο από το λάδι να έχουν παραδώσει τους ελαιώνες τους σε ξένα χέρια, επειδή η νέα γενιά σνομπάρει αυτήν την ωραία καλλιέργεια.
Σιγά-σιγά θα γίνουμε υπηρέτες και σερβιτόροι των ξένων και δε θα το καταλάβουμε… Κάποτε μας έλεγαν οι νεότεροι ότι δεν είχε τιμή το λάδι και γι’ αυτό δεν καλλιεργούσαν τις ελιές των γονιών τους. Τώρα που το λάδι έχει τιμή, ποια δικαιολογία έχουν να μας παραθέσουν; Αν κάνετε μια βόλτα στην ύπαιθρο, θα διαπιστώσετε ότι το 70% των λιόφυτων αυτή τη στιγμή είναι εντελώς παρατημένα στην τύχη τους», μας είπε ο συνταξιούχος ελαιουργός Μανόλης Παπαδάκης.
Προτάσεις ειδικής θρέψης και φυτοπροστασίας
Με τη βοήθεια της γεωπόνου Ασπασίας Σαμπροβαλάκη-Τράκου, επιχειρήσαμε να καταγράψουμε τι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ένας νέος ελαιοπαραγωγός της Ιεράπετρας, που λόγω της καλής τιμής του λαδιού θα αποφασίσει να ασχοληθεί λίγο πιο σοβαρά με τον ελαιώνα του.
«Τα τελευταία χρόνια έχουμε μια ραγδαία αύξηση της τιμής του ελαιολάδου, με αποτέλεσμα η καλλιέργεια της ελιάς να αποκτάει περισσότερο ενδιαφέρον και οι παραγωγοί να προσπαθούν με καλλιεργητικές παρεμβάσεις να πάρουν τη μέγιστη απόδοση από τον ελαιώνα τους. Πάνω σε αυτό το κομμάτι έχουμε να αντιμετωπίσουμε τις καιρικές συνθήκες αλλά και την ίδια τη φυσιολογία του δέντρου για να λύσουμε προβλήματα, όπως ανομοιομορφία στην άνθιση, ανθόπτωση, καρπόπτωση, παρενιαυτοφορία, ασθένειες και εχθρούς της ελιάς.
Πέρα από τις συνηθισμένες καλλιεργητικές φροντίδες, όπως βασική λίπανση και κλάδεμα, που είναι πολύ σημαντικά, καθώς και η καταπολέμηση των ζιζανίων, μπορούμε να επέμβουμε με μια σειρά από προϊόντα ειδικής θρέψης και φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με διαφυλλικές εφαρμογές», μας είπε η κ. Ασπασία Σαμπροβαλάκη-Τράκου.
«Αρχικά κατά το στάδιο πριν την ανθοφορία εφαρμόζουμε σκευάσματα που βοηθούν τη διαφοροποίηση των ανθοφόρων οφθαλμών, την ομοιόμορφη άνθιση, την ανάπτυξη εύρωστων ταξιανθιών και τον εφοδιασμό του δέντρου με ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για τη σωστή γονιμοποίηση των ανθέων και την καρπόδεση. Σε επόμενο στάδιο οι επεμβάσεις έχουν ως στόχο, εκτός της καρπόδεσης, τη φυτοπροστασία από βαμβακάδα, γλοιοσπόριο, κερκόσπορα, πυρηνοτρίτη, ακάρεα, κ.λπ., τη σωστή ανάπτυξη του ελαιόκαρπου και την πρόληψη και αποφυγή της καρπόπτωσης. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τη σωστή διαφυλλική θρέψη, τη φυτοπροστασία και την καταπολέμηση του δάκου μπορούν να αυξήσουν σημαντικά το εισόδημα του παραγωγού και να γίνει η καλλιέργεια της ελιάς σημαντικός παράγοντας για την ευρύτερη περιοχή», καταλήγει η Ασπασία Σαμπροβαλάκη -Τράκου.
Πετάσης Νίκος – neakriti.gr
