Μηχανογραφικό: Προθεσμίες – Διαδικασία – Συμβουλές συμπλήρωσης – Τι να προσέξουν οι υποψήφιοι

Λίγες ημέρες μετά το τέλος των Πανελλαδικών εξετάσεων στα μαθήματα ομάδων προσανατολισμού για τους μαθητές των ΓΕ.Λ. και με τα μαθήματα των τομέων για τους μαθητές των ΕΠΑ.Λ. να ολοκληρώνονται στις 30/6 και την εξέταση των ειδικών μαθημάτων να ξεκινάει στις 1/7, άνοιξε από τη Δευτέρα 29 Ιουνίου η ηλεκτρονική πλατφόρμα συμπλήρωσης του Μηχανογραφικού Δελτίου (Μ.Δ.) 2020. Οι υποψήφιοι, για μία από τις 77.970 θέσεις εισαγωγής στα τμήματα σχολών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για το ακαδημαϊκό έτος 2020-21,με τον προσωπικό κωδικό ασφαλείας (password) που δίνεται από το Λύκειό τους και τον 8ψήφιο κωδικό εξετάσεων, μπορούν να επισκέπτονται την ηλεκτρονική διεύθυνση https://exams.it.minedu.gov.gr/ όπου θα βλέπουν προσυμπληρωμένα τα στοιχεία τους και θα συμπληρώνουν το Μ.Δ.. Το ηλεκτρονικό Μ.Δ. μέχρι και την ανακοίνωση των βαθμολογιών -που αναμένεται 10 με 15 Ιουλίου- θα αποθηκεύεται προσωρινά (Προσωρινή Αποθήκευση). Μετά την ανακοίνωση των βαθμολογιών οι υποψήφιοι θα μπορούν να προχωρούν και στην οριστική υποβολή (Οριστικοποίηση). Ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής /οριστικοποίησης του Μ.Δ. έχει ορισθεί η Παρασκευή 17 Ιουλίου 2020. Επομένως, βρισκόμαστε σε μια περίοδο διερεύνησης/συμπλήρωσης του Μ.Δ. που αποτελεί το εργαλείο μέσω του οποίου ο υποψήφιοςδηλώνει τις προτιμήσεις και τις επιλογές του στα τμήματα σχολών της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, για την απόκτηση πτυχίου.

Το πτυχίο αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες που επηρεάζουν την επαγγελματική σταδιοδρομία του ανθρώπου , χωρίς βέβαια να παραγνωρίζουμε και τη συμβολή κάποιων άλλων παραγόντων όπως οι δεξιότητες, η μεταπτυχιακή εξειδίκευση, ο τόπος απασχόλησης κ.α. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου ο πτυχιούχος δεν θα ασκήσει ποτέ επάγγελμα σχετικό με το πτυχίο του. Οι σπουδές όμως από μόνες τους έχουν αξία ακόμα και αν δεν αξιοποιηθούν άμεσα στην επαγγελματική σταδιοδρομία αφού προσφέρουν στον νέο γνώσεις και δεξιότητες που θα εφαρμοστούν στο μέλλον, στη ζωή του αλλά και σε οποιαδήποτε δουλειά βρεθεί να κάνει. Ο υποψήφιος, στην ηλικία των 18 χρονών, θα πρέπει να συνδυάσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις επιδόσεις του (μόρια), με τις κλίσεις και τις προτιμήσεις του, καθώς και μια σειρά άλλων παραμέτρων, όπως η δυνατότητα μετεγγραφής/ μετακίνησης, η οικονομική δυνατότητα «μετοίκησης» σε πόλη διαφορετική από τον τόπο μόνιμης κατοικίας του κ.ά. , πριν πάρει μια μεγάλη απόφαση η οποία πιθανόν να καθορίσει και την επαγγελματική του σταδιοδρομία.

Μετά το πέρας του πρώτου ακαδημαϊκού έτους εφαρμογής πλήθους νομοθετημάτων (κατάργηση/ πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ, απονομή Integrated Master σε τμήματα πενταετούς φοίτησης) που άλλαξε ριζικά το Χάρτη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη χώρα μας, η συμπλήρωση του φετινού Μ.Δ. φαντάζει πιο «εύκολη υπόθεση» σε σχέση με τη διαδικασία του προηγούμενου έτους όπου οι υποψήφιοι κινήθηκαν σε «αχαρτογράφητα μονοπάτια». Θέλοντας να βοηθήσουμε στην επίλυση του «γρίφου» της συμπλήρωσης του Μ.Δ. παραθέτουμε μια σειρά οδηγιών/συμβουλών που αποσκοπούν στην απάντηση δύο βασικών ερωτημάτων που  απασχολούν κάθε χρόνο τους υποψηφίους. Τα ερωτήματα είναι: «πώς θα επιλέξω σχολή;» και «πως θα δηλώσω τις προτιμήσεις μου στο Μ.Δ.;».

«Πώς θα επιλέξω σχολή;»

Το συνηθέστερο λάθος που κάνει ο υποψήφιος κατά τη συμπλήρωση του Μ.Δ. είναι ότι το βασικό του κριτήριο είναι οι βάσεις των σχολών του προηγούμενου σχολικού έτους με αποτέλεσμα να δηλώνει τα τμήματα σχολών κατά φθίνουσα σειρά των μορίων τους. Αυτό, αρκετές φορές, οδηγεί στην εισαγωγή του υποψηφίου σε τμήμα «δεύτερης προτεραιότητας» και όχι σε τμήμα που πιθανόν να το «ήθελε» περισσότερο. Π.χ. έστω υποψήφιος που ενδιαφέρεται κυρίως για τμήματα Πληροφορικής (ΤΠ) και δευτερευόντως για τμήματα Οικονομίας (ΤΟ). Μελετώντας τις βάσεις του προηγούμενου σχ. έτους παρατηρεί ότι η βάση ενός ΤΟ είναι υψηλότερη από τις βάσεις όλων των ΤΠ και για να μη «χαραμίσει» τα μόριά του δηλώνει ως 1η επιλογή το ΤΟ και αμέσως μετά κάποιο ΤΠ. Μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισάγεται στο ΤΟ που ήταν και η 1η επιλογή του -αλλά όχι και πρώτης προτεραιότητάς του- ενώ «χάνει» το ΤΠ που το «ήθελε» περισσότερο αλλά το είχε 2η επιλογή και θα μπορούσε να εισαχθεί αφού αρκούσαν τα μόριά του. Ειδικά για τους μαθητές των ΓΕ.Λ.την τρέχουσα σχολική χρονιά, η λανθασμένη αυτή τεχνική συμπλήρωσης του Μ.Δ., στερείται ακόμα περισσότερο αξιοπιστίας και ορθότητας μετά και την κατάργηση των συντελεστών βαρύτητας (στα εξεταζόμενα μαθήματα) για τον υπολογισμό των μορίων εισαγωγής.

Για να αποφύγει λάθη όπως το παραπάνω ο υποψήφιος θα πρέπει:

*Να ξεκινήσει καθορίζοντας τις ομάδες σχολών (ΟΣ) που τον ενδιαφέρουν, ανάλογα με το αντικείμενο σπουδών και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα (π.χ. ΟΣ Οικονομίας, ΟΣ Πληροφορικής)

*Να ιεραρχήσουν τις ΟΣ σε φθίνουσα σειρά προτίμησης (π.χ. ενδιαφέρον κυρίως για την ΟΣ Πληροφορικής και δευτερευόντως για την ΟΣ Οικονομίας).

*Σε κάθε ΟΣ να τοποθετήσει, επίσης σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος, τα τμήματα που ικανοποιούν τα κριτήρια της ομάδας.

Κατά τη διάρκεια αναζήτησης/ ομαδοποίησης σχολών και την ιεράρχηση τους, ο υποψήφιος θα πρέπει:

1. Να διερευνήσει κυρίως τμήματα σχολών που οδηγούν σε επαγγέλματα που συνδυάζουν τις ικανότητες και τις δεξιότητές του και εκφράζουν την πραγματική επιθυμία του. Ο συνδυασμός αυτός είναι και ο κυριότερος παράγοντας για έναν επιτυχημένο επαγγελματία.
2. Να μελετήσει με προσοχή την αποστολή, το πρόγραμμα σπουδών και τα επαγγελματικά δικαιώματα /συνδεόμενα επαγγέλματα κάθε τμήματος, αφού ενδέχεται κάποιο από τα τμήματα που αγνοεί -κυρίως λόγω του τίτλου του- να ταιριάζει στην ομάδα σχολών που επιθυμεί.
3. Να ενημερωθεί για τη διάρκεια σπουδών των τμημάτων που τον ενδιαφέρουν. Ειδικά δε, στην περίπτωση που επιθυμεί να δηλώσει τμήματα μηχανικών να λάβει υπόψη ότι θα συναντήσει τμήματα τετραετούς και πενταετούς φοίτησης με ίδια ονόματα αλλά με διαφορετικά επαγγελματικά δικαιώματα.
4. Στην ΟΣ που ενδιαφέρεται, να ελέγξει για πιθανή ύπαρξη τμημάτων πενταετούς φοίτησης τα οποία απονέμουν πτυχίο Integrated Master που τοποθετείται στην ίδια βαθμίδα (επίπεδο 7) του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) και του αντίστοιχου Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (EQF) με το μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών (Master). Οι κάτοχοι Integrated Masters δεν απαιτείται πλέον να λάβουν μεταπτυχιακό τίτλο για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής ώστε να μεταβούν στην ανώτερη βαθμίδα 8 του ΕΠΠ & EQF που τοποθετούνται οι κάτοχοι Διδακτορικού τίτλου, ενώ και στις πρόσφατες προκηρύξεις Εκπαιδευτικών (3Α / 2019 Ειδικής Αγωγής, 1ΓΕ/2019 και 2ΓΕ/2019 Γενικής Εκπαίδευσης) μοριοδοτήθηκαν με τα 20 μόρια που λαμβάνουν και όλοι οι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών. Μέχρι σήμερα 67 τμήματα πενταετούς φοίτησης παρέχουν πτυχίο Integrated Master βάσει  του νόμου 4485/2017 (άρθρο 46).
5. Αν δικαιούται μετεγγραφή σε αντίστοιχο Τμήμα με αυτό στο οποίο θα εισαχθεί, είτε ως αδελφός/-ή φοιτητή/-τριας, είτε ως μέλος οικονομικά αδύναμης οικογένειας, είτε ως ειδική κατηγορία (άτομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω , σοβαρές παθήσεις μελών της οικογένειας του φοιτητή, κ.α.) βάσει του προσφάτως ψηφισθέντος Νόμου 4692-2020 (άρθρα 72 έως και 81, ΦΕΚ τ. A’ 111/12.06.2020). Στο νόμο αυτό εισάγεται για πρώτη φορά στη διαδικασία των μετεγγραφών η «βάση μετεγγραφής» καθώς και η δυνατότητα «μετακίνησης» σε διαφορετικό τμήμα από αυτό που θα εισαχθεί αρχικά ο φοιτητής.

*Ως «βάση μετεγγραφής» θεωρείται ο αριθμός των μορίων, ο οποίος προκύπτει από τον αριθμό των μορίων της βάσης εισαγωγής κάθε Τμήματος αφαιρουμένου του αριθμού των 2.750 μορίων, και

*Ως «μετακίνηση» νοείται η μετακίνηση ενός φοιτητή σε άλλο Τμήμα του ίδιου επιστημονικού πεδίου, με αυτό στο οποίο θα εισαχθεί και εγγραφεί. Η αίτηση μετακίνησης υποβάλλεται ταυτόχρονα με την αίτηση μετεγγραφής, και εξετάζεται μόνο σε περίπτωση που δε πραγματοποιηθεί η αιτούμενη μετεγγραφή του. Η αίτηση μετακίνησης δύναται να περιλαμβάνει -με σειρά προτίμησης- έως πέντε Τμήματα δύο το πολύ διαφορετικών Περιφερειακών Ενοτήτων,του ίδιου επιστημονικού πεδίου. Τα Τμήματα, τα οποία δύναται να δηλώσει ο φοιτητής είναι αυτά τα οποία είχε δηλώσει κατά την υποβολή του Μ.Δ. του και για τα οποία συγκεντρώνει τα μόρια της βάσης εισαγωγής,

Για την περίπτωση της μετεγγραφής ο υποψήφιος θα πρέπει να λάβει υπόψιν του τις αντιστοιχίες τμημάτωντης Υ.Α. 77275/Ζ1 (ΦΕΚ τ. Β’ 2549/25.06.2020).

6. Να μην παρασυρθεί από τα μόρια ενός τμήματος αφού αυτά δεν αντικατοπτρίζουν πάντα και τις προοπτικές απορρόφησης στην αγορά εργασίας. Όλοι γνωρίζουμε ότιαρκετά υψηλόβαθμα τμήματα είναι κορεσμένα στην αγορά εργασίας, όπως για παράδειγμαοι υψηλόβαθμες Ιατρικές και Νομικές Σχολές όπου οι πτυχιούχοι τους, είτε υποαπασχολούνται, είτε αποκαθίστανται επαγγελματικά αρκετά χρόνια μετά τη λήψη του πτυχίου.
7. Να προτιμήσει σχολές γενικής φύσης και όχι εξειδίκευσης την οποία καλό είναι να την αναζητήσει σε επίπεδο μεταπτυχιακών σπουδών τις οποίες πλέον ακολουθεί, πριν βγει στην αγορά εργασίας, μεγάλο ποσοστό των αποφοίτων σχολών σε Ελλάδα και εξωτερικό. Επιλέγοντας ο υποψήφιος τις πρώτες σπουδές του σε σχολές γενικής φύσης:

-έχει όλη τη χρονική άνεση να δει ποιος κλάδος εξειδίκευσης των βασικών του σπουδών ταιριάζει καλύτερα στα ενδιαφέροντά του,

-μπορεί να δει τι «ζητάει» περισσότερο η αγορά εργασίας λίγο πριν αποφοιτήσει και σε σαφώς μικρότερο πλέον χρονικό ορίζοντα σε σχέση με τις έρευνες που μελέτησε όταν συμπλήρωνε το Μ.Δ., και

-έχει μεγαλύτερη γκάμα επιλογών στα διαθέσιμα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών.

8. Να λάβει υπόψη ότι μετά τις πρόσφατες αλλαγές στον ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας υπάρχουν πλέον αρκετά τμήματα με ίδια επαγγελματικά δικαιώματα οπότε στην ΟΣ που θα επιλέξει θα πρέπει να δώσει υψηλότερη προτεραιότητα σε τμήματα με «αξία» στην αγορά εργασίας. Ένα από τα μέσα «μέτρησης της αξίας» ενός πτυχίου είναι και οι αξιολογήσεις/ κατατάξειςτων καλύτερων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων από διεθνείς οργανισμούς. Η αξιολόγηση βασίζεται σε ένα ευρύ φάσμα κριτηρίων που εστιάζουν κυρίως στην απήχηση και φήμη της έρευνας του τμήματος σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, στον αριθμό των δημοσιεύσεων και του δείκτη απήχησης τους, στα συνέδρια που έχουν διοργανωθεί, και στις διεθνείς συνεργασίες. Ένας από τους κορυφαίους και γνωστότερους οργανισμούς αξιολόγησης είναι ο Shanghai Ranking Consultancy που δημοσιεύει κάθε χρόνο λίστες κατάταξης Πανεπιστημίων ανά επιστημονικό κλάδο (Global Ranking of Academic Subjects).
9. Να ενημερωθεί για μελέτες και έρευνες σχετικές με τα τμήματα και τα επαγγέλματα με θετικές προοπτικές στην αγορά εργασίας . Θα πρέπει όμως, να τις λάβει υπόψιν του ως επικουρικό και όχι ως πρώτιστο κριτήριο για τις επιλογές του, αφού η σύγχρονη αγορά εργασίας διαφοροποιείται ταχύτατα με συνέπεια, κανείς να μην μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τις μελλοντικές εξελίξεις.

«Πώς θα συμπληρώσω το Μ.Δ.;»

Αφού πλέον , σύμφωνα με τα παραπάνω , ο υποψήφιος θα έχει καταλήξει στις ΟΣ που τον ενδιαφέρουν καθώς και τα τμήματα κάθε ομάδας τα οποία και έχει καταγράψει πρόχειρα σε χαρτί, σειρά παίρνει η συμπλήρωση του Μ.Δ. Έστω ότι κατά τη διαδικασία αναζήτησης /ομαδοποίησης σχολών, που περιγράψαμε, ο υποψήφιος έχει καταλήξει στην ΟΣ πληροφορικής και στην ΟΣ οικονομίας με προτεραιότητα  στην ΟΣ Πληροφορικής. Αν η ΟΣ Πληροφορικής  περιέχει σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος τα τμήματα: ΤΠ1, ΤΠ2, ΤΠ3 και η ΟΣ Οικονομίας τα τμήματα: ΤΟ1,ΤΟ2, ΤΟ3, ΤΟ4 τότε καταγράφοντας τις ΟΣ και τα περιεχόμενα σε αυτές τμήματα σχολών σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος θα έχει συνολικά καταλήξει σε:

ΟΣ Πληροφορικής

ΤΠ1 (1)

ΤΠ2 (2)

ΤΠ3 (3)

ΟΣ Οικονομίας

ΤΟ1 (4)

ΤΟ2 (5)

ΤΟ3 (6)

ΤΟ4 (7)

όπου και ο αριθμός στην παρένθεση θα είναι και η τελική σειρά προτίμησης στο Μ.Δ.

Καλή επιτυχία.

Νεκτάριος Ζουριδάκης

Διευθυντής ΕΠΑΛ Κισάμου “Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης”