Αυτό που στα πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών είναι κάτι συνηθισμένο, στην Ελλάδα προκάλεσε ένα αδιανόητο σοκ. Ένας φοιτητής σκότωσε με καραμπίνα δυο καθηγητές του μέσα στο αμφιθέατρο του Φυσικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ένα έγκλημα πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα που ακόμα και σήμερα δεν έχει όμοιό του. Πρωταγωνιστής ο 32χρονος μεταπτυχιακός φοιτητής Γιώργος Πετροδασκαλάκης ο οποίος προκάλεσε ένα άγριο μακελειό με δυο νεκρούς και τρεις τραυματίες. Ο ίδιος μερικούς μήνες αργότερα έβαλε τέλος στη ζωή του αφήνοντας ένα μεγάλο «γιατί» να παραμένει για πάντα αναπάντητο.
Ένα αδιανόητο μακελειό
Το απόγευμα της Τρίτης 27 Νοεμβρίου 1990 δεν είχε κάτι το διαφορετικό απ’ όλα τα άλλα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Οι φοιτητές και οι καθηγητές ήταν στις θέσεις τους. Τα μαθήματα γίνονταν κανονικά. Υπήρχε γενικά μια χαλαρή διάθεση, σύμφωνα με το reader.gr. Αυτή ήταν η εικόνα και μέσα στο αμφιθέατρο του Φυσικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Κρήτης όπου οι φοιτητές παρακολουθούσαν το μάθημα της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών για την εκτέλεση πολύπλοκων αλγεβρικών υπολογισμών.
Ανάμεσα στους φοιτητές, ήταν και ο, μεταπτυχιακός, Γιώργος Πετροδασκαλάκης, ο οποίος έχοντας επιστρέψει λίγο καιρό πριν, από τη στρατιωτική του θητεία, έδειχνε ιδιαίτερα ευδιάθετος, γέλαγε και συμμετείχε στα πειράγματα… Ενώ το μάθημα βρισκόταν σε εξέλιξη και χωρίς να έχει προηγηθεί κάτι, ο Πετροδασκαλάκης, σηκώνεται από τη θέση του και με αργά βήματα βγαίνει από το αμφιθέατρο. Μια κίνηση που γίνεται συνέχεια σε οποιαδήποτε τάξη, οπουδήποτε στον πλανήτη, οπότε δε δίνει κανείς σημασία.
Λίγο αργότερα ο Πετροδασκαλάκης επιστρέφει και η εικόνα του προκαλεί τρόμο σε όσους βρίσκονταν εκείνη την ώρα μέσα στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο νεαρός μεταπτυχιακός φοιτητής κρατάει στα χέρια μια επαναληπτική καραμπίνα. Χωρίς να πει την παραμικρή λέξη ανοίγει πυρ!
Όταν ο Πετροδασκαλάκης ολοκλήρωσε το «έργο» του, οι καθηγητές Βασίλης Ξανθόπουλος και Στέφανος Πνευματικός ήταν νεκροί. Από τα σκάγια είχαν τραυματιστεί ο καθηγητής Θωμάς Ευθυμιόπουλος και η φοιτήτρια Εύα Σταθάκη. Τραυματίας ήταν και ο καθηγητής Σωτήρης Περσίδης ο οποίος ήταν ο μόνος που προσπάθησε να σταματήσει τον Πετροδασκαλάκη! Δυο άνθρωποι νεκροί και τρεις τραυματίες μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα.
Ο Πετροδασκαλάκης εκμεταλλεύτηκε τον πανικό που προκλήθηκε μέσα στο Πανεπιστήμιο από τους πυροβολισμούς και έτσι κατάφερε να διαφύγει. Με ένα νοικιασμένο αυτοκίνητο απομακρύνθηκε από τους χώρους του πανεπιστημίου. Όταν έφτασαν οι αστυνομικοί, πήραν τις πληροφορίες που ήθελαν για τον δράστη του μακελειού και άρχισαν την καταδίωξη. Ο Πετροδασκαλάκης, ωστόσο, ήταν άφαντος.
Όπως αποδείχθηκε αργότερα ο μακελάρης διέφυγε στα βουνά της Κρήτης όπου βρήκε καταφύγιο. Όλοι έψαχναν να τον βρουν. Κανένα ίχνος του, ωστόσο, δεν εντοπίστηκε. Μέχρι που, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 9 Ιουλίου του 1991, ο βοσκός Γεώργιος Τρευλάκης θα τον βρει απαγχονισμένο σε ένα δέντρο, μισό χιλιόμετρο απόσταση από το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος, στα όρια των νομών Λασιθίου και Ηρακλείου. Ο ιατροδικαστής που εξέτασε το άψυχο σώμα του Πετροδασκαλάκη κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο δράστης είχε βάλει τέλος στη ζωή του, λίγα 24ωρα μόνο μετά το μακελειό στο πανεπιστήμιο κάτι που σημαίνει πως κρεμόταν από το δέντρο για περίπου οκτώ μήνες!
Η υπόθεση, όπως είναι φυσικό, συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία η οποία δεν είχε ζήσει ανάλογο μακελειό μέσα σε πανεπιστημιακό χώρο. Το φρικτό έγκλημα, πολλά χρόνια αργότερα, έγινε επεισόδιο στην πετυχημένη τηλεοπτική σειρά του Πάνου Κοκκινόπουλου, «10η Εντολή». Ο τίτλος εκείνου του επεισοδίου ήταν ο «Έκπτωτος». Πρωταγωνιστής ήταν ο Γιώργος Καραμίχος ο οποίος ενσάρκωνε τον Πετροδασκαλάκη. Η υπόθεση του επεισοδίου, πάντως, (όπως συνήθιζε ο Κοκκινόπουλος) απείχε από την πραγματική ιστορία. Στον «Έκπτωτο» ο δράστης οδηγείται στο έγκλημα γιατί η πρώην κοπέλα του, που πλέον είχε σχέση με έναν καθηγητή, του έκλεψε τη μεταπτυχιακή εργασία.
Κανείς δεν έμαθε ποτέ το «γιατί»
Ο Πετροδασκαλάκης έβαλε τέλος στη ζωή του, χωρίς να συλληφθεί και κυρίως χωρίς να δώσει έστω και την παραμικρή εξήγηση για το μακελειό που προκάλεσε. Αυτοκτόνησε και στην πραγματικότητα (πέρα από διάφορες θεωρίες) κανείς δε γνωρίζει ακόμα και σήμερα γιατί άνοιξε πυρ μέσα στο πανεπιστήμιο και σκότωσε τους καθηγητές του.
Το σενάριο που ακούστηκε περισσότερο απ’ όλα τα άλλα είναι πως ο Πετροδασκαλάκης έτρεφε μίσος για τους δυο καθηγητές που σκότωσε γιατί, ενώ ήταν ένας γενικά καλός μεταπτυχιακός φοιτητής και είχε καλές επιδόσεις σε όλα τα μαθήματα, σε αυτό της Κβαντικής δεν τα πήγαινε και τόσο καλά. Λέγεται πως τον «έκοψαν» και του είπαν να προσπαθήσει ξανά σε έξι μήνες να περάσει το μάθημα. Για πολλούς αυτός ήταν ο λόγος που όπλισε το χέρι του μακελάρη. Και αυτό, όμως, είναι ένα σενάριο. Όσο πιθανό (μέσα στην παραφροσύνη του) και αν ακούγεται, δεν παύει να παραμένει ένα σενάριο. Το αν ήταν αλήθεια ή όχι, δε θα το μάθουμε ποτέ και εκείνο το τεράστιο «γιατί» θα συνεχίσει να πλανάται πάνω από τη συγκεκριμένη υπόθεση.
Το μόνο σίγουρο είναι πως εκείνη την ημέρα, η πανεπιστημιακή κοινότητα έχασε δυο σπουδαία μυαλά. «Η ολιγότερο ίσως οδυνηρή θεώρηση του θανάτου είναι ότι αποτελεί το όριο πέραν του οποίου αναδεικνύεται η πραγματική αξία εκείνων που χάθηκαν. Για το Στέφανο και το Βασίλη, τους ερευνητές, τους δασκάλους και τους ανθρώπους τούτο ισχύει με αδιάψευστη βαρύτητα. Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στο Ερευνητικό Κέντρο δεν κυκλοφορεί απλώς ο ίσκιος τους, αλλά είναι φορές που αισθανόμαστε την παρουσία τους το ίδιο όπως τότε, έτοιμους για τα σπουδαία της Επιστήμης και της Παιδείας. Καθώς μάλιστα ο τόπος αυτός την Παιδεία – και εννοώ την πραγματική Παιδεία, όχι τα ψευδεπίγραφά της – έχει όσο ποτέ ανάγκη, οι ίσκιοι του Βασίλη και του Στέφανου αίρονται πάνω από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και συνιστούν, η ζωή και ο θάνατος τους, σύμβολα αξεπέραστα του Έθνους. ‘Όταν λοιπόν κάποτε το Έθνος ανακαλύψει ότι αυτή την εποχή του κονιορτού έζησαν άνθρωποι παρόμοιας ποιότητας και οράματος, θα σταθεί γονυκλινές – όπως έπραξε και για άλλους του παρελθόντος. Όμως εδώ ο θάνατος που επισυμβαίνει την ώρα εθελουσίου μαθήματος και από φοιτητή που είχε πολλαπλά ευεργετηθεί, αποκτά διαστάσεις που μέσα από την υπερβατική τους τραγικότητα αφοπλίζουν το νου. Την ώρα εκείνη δολοφονείται η Ελλάδα – όχι η Ελλάδα του συρμού και της επιφάνειας αλλά η παράλληλη Ελλάδα, η μόνη Ελλάδα», είχε πει ο τότε πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Γραμματικάκης.
Η υπόθεση συγκλόνισε και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, καθώς οι δυο δολοφονημένοι καθηγητές ήταν διακεκριμένοι επιστήμονες, με αναγνώριση και ακτινοβολία πέρα από τα ελληνικά σύνορα. Ειδικότερα, ο Ξανθόπουλος ήταν από τους κορυφαίους ειδικούς στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και αγαπημένος μαθητής του νομπελίστα φυσικού Σουμπραμανιάν Τσαντρασέκαρ, στις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.
Συνεισέφερε, μάλιστα, στη μελέτη των συγκρουόμενων επίπεδων βαρυτικών κυμάτων και μαζί με τον Τσαντρασεκάρ ανακάλυψαν μία ακριβή λύση για τη σύγκρουση αυτή, που ονομάζεται σήμερα «λύση Chandrasekhar – Ξανθόπουλου για συγκρουόμενο επίπεδο κύμα». Αντίστοιχα, για την ερευνητική συμβολή του Πνευματικού στη Μη Γραμμική Φυσική Συμπυκνωμένης Ύλης του απονεμήθηκε το 1984 ο ανώτατος διδακτορικός τίτλος Φυσικών Επιστημών της Γαλλίας.