Περισσότεροι από 70.000 νεκροί, 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε κατ΄οίκον περιορισμό, πλανητικός φόβος: 100 ημέρες μετά την επίσημη ανακοίνωση της εμφάνισης την Κίνα ενός νέου κορωνοϊού που προκαλεί πνευμονία ο κόσμος έχει βυθιστεί σε ένα σενάριο αντάξιο ταινίας καταστροφής.
Από το διάγγελμα της βασίλισσας Ελισάβετ υπό το πνεύμα του Blitz μέχρι τις αμερικανικές αρχές που επικαλέσθηκαν του Περλ Χάρμπορ, οι μνήμες των σκοτεινότερων στιγμών της Ιστορίας επέστρεψαν με την είσοδο σε έναν νέου τύπου πόλεμο, όπου το υγειονομικό προσωπικό στέλνεται στο μέτωπο.
Ο ιός, που χαρακτηρίσθηκε «εχθρός της ανθρωπότητας» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έχει ήδη προσβάλει περί το 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους. Ο αριθμός δεν απεικονίζει την πραγματικότητα ελλείψει εκτεταμένων διαγνωστικών ελέγχων. Οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι ανυπολόγιστες και χιλιάδες δισεκατομμύρια ευρώ ή δολάρια θα διατεθούν από τις κυβερνήσεις του πλανήτη για να αντιμετωπισθεί η βαθιά οικονομική ύφεση που έρχεται.
Η κοιτίδα της Γουχάν
Η μυστηριώδης ιογενής πνευμονία που προήλθε αναμφίβολα, σύμφωνα με τους κινέζους ερευνητές, από την νυχτερίδα, φορέα πλήθους κορωνοϊών, και μεταφέρθηκε στον άνθρωπο μέσω ενός ξενιστή, ενδεχομένως του παγκολίνου, ενός θηλαστικού που απειλείται με εξαφάνιση, εμφανίσθηκε στο τέλος του 2019 στην πόλη Γουχάν, στην κεντρική Κίνα.
Σύμφωνα με τις κινεζικές αρχές, προσβάλλει 59 ανθρώπους κατά την διάρκεια του Δεκεμβρίου, ανάμεσά τους μεγάλο αριθμό εργαζομένων αγοράς της πόλης όπου πωλούνται ζωντανά άγρια ζώα που προορίζονται για κατανάλωση στις κινεζικές κουζίνες.
Στις 31 Δεκεμβρίου, εν τέλει, οι κινεζικές αρχές ειδοποιούν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την εμφάνιση μίας άγνωστης ιογενούς πνευμονίας στην πόλη Γουχάν.
Τις προγηγούμενες εβδομάδες, πληροφορίες για μία άγνωστη αναπνευστική νόσο στην Κίνα έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο συναγερμός έχει σημάνει από γιατρούς της πόλης Γουχάν, που διώκονται γι’ αυτό από τις κινεζικές αρχές.
Στις 11 Ιανουαρίου, ανακοινώνεται από τις κινεζικές αρχές ο πρώτος θάνατος από τον νέο κορωνοϊό. Ενός άνδρα 61 ετών από την Γουχάν με υποκείμενα νοσήματα.
Στις 20 Ιανουαρίου, ανακοινώνονται τα πρώτα κρούσματα εκτός της Γουχάν και χωρίς καμία σχέση με την κοιτίδα του κορωνοϊού. Στο Πεκίνο, την Σεντζέν, αλλά και την Ταϊλάνδη και την Ιαπωνία. Και οι κινεζικές αρχές αποφασίζουν να ανακοινώσουν ότι «τα επιδημιολογικά στοιχεία για την μετάδοση του ιού οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο νέος κορωνοϊός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο». Ομως ο ιός παρουσιάζεται ως επικίνδυνος κυρίως για τους ηλικιωμένους και τους ευάλωτους.
Στις 22 Ιανουαρίου, η πόλη Γουχάν αποκλείεται. Τα αεροδρόμια, οι σιδηροδρομικές συγκοινωνίες και οι οδικές αρτηρίες κλείνουν. Θα ακολουθήσει, στις 25 Ιανουαρίου, ο αποκλεισμός ολόκληρης της επαρχίας Χουμπέι και των 56 εκατομμυρίων των κατοίκων της. Μέτρα δραστικά, ριζοσπαστικά, ανήκουστα στις δυτικές χώρες.
Οι δρόμοι ερημώνουν, αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις στήνουν οδοφράγματα και εμποδίζουν κάθε έξοδο και είσοδο στην επαρχία Χουμπέι. Νοσοκομεία φυτρώνουν σε λίγες μέρες.
«Η επιδημία είναι δαίμονας. Δεν θα επιτρέψουμε στον δαίμονα να παραμείνει κρυμμένος» , βεβαιώνει ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ.
Ομως, είναι ήδη αργά. Από τα τέλη Δεκεμβρίου και την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων και μέχρι τον αποκλεισμό της Γουχάν και της επαρχίας Χουμπέι, εκατομμύρια άνθρωποι, εργαζόμενοι εκεί, έχουν εγκαταλείψει την περιοχή για να επιστρέψουν στα σπίτια τους σε ολόκληρη την Κίνα, καθώς πλησιάζουν οι γιορτές του νέου κινεζικού έτους. Μαζί τους παίρνουν το νέο ιό και τον μεταφέρουν σε ολόκληρη την χώρα και εκτός αυτής.
Στις 28 Ιανουαρίου, ο αριθμός των νεκρών που ανακοινώθηκε από τις κινεζικές αρχές ξεπερνά τους 100.
Στις 30 Ιανουαρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κηρύσσει διεθνή κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αλλά δεν περιορίζει τα ταξίδια. Ωστόσο, αεροπορικές εταιρείες περιορίζουν τις πτήσεις τους από και προς την Κίνα και πολλές ξένες εταιρείες διακόπτουν τις δραστηριότητές τους στην χώρα.
Είναι η αρχή του εφιαλτικού σεναρίου για τον παγκόσμιο τουρισμό, από τον οποίο εξαρτώνται 300 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Για εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες, οι διακοπές εξελίσσονται σε εφιάλτη, καθώς εγκλωβίζονται μακριά από τις χώρες τους. Χιλιάδες τουρίστες παγιδεύονται σε κρουαζιερόπλοια όπου εμφανίζονται κρούσματα του νέου ιού για να μεταβληθούν σε πλωτά hotspot της επιδημίας.
Στις αρχές του Απριλίου, η Ευρωπαϊκή Ενωση υπολόγιζε σε 350.000 τους ευρωπαίους τουρίστες για τους οποίους οργανώθηκαν επιχειρήσεις επαναπατρισμού. Περί τους 250.000 παραμένουν εγκλωβισμένοι.
Στις 31 Ιανουαρίου, καταγράφεται ο πρώτος θάνατος εκτός της Κίνας, στις Φιλιππίνες.
Το Πεκίνο αντιμέτωπο με την λαϊκή οργή
Στην Κίνα, η κοινωνία είναι οργισμένη. Ο θάνατος στις αρχές του Φεβρουαρίου του 34χρνου οφθαλμιάτρου Λι Γουελιάνγκ από την νόσο που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός γεννά κύμα οργής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά των κινεζικών αρχών. Ο Λι Γουελιάνγκ ήταν ο γιατρός που σήμανε συναγερμό για την εμφάνιση του κορωνοϊού τον Δεκέμβριο στην Γουχάν. Κατηγορήθηκε και διώχθηκε μαζί με άλλους επτά κινέζους πολίτες για διασπορά φημών.
Ο νέος κορωνοϊός παραμένει εν γένει μυστηριώδης. Ομως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σπεύδει να βαφτίσει την νόσο που προκαλεί: «Covid-19».
Η μετάδοση επιταχύνεται
Μέχρι τα μέσα του Φεβρουαρίου, ένας πρώτος θάνατος καταγράφεται εκτός της Ασίας, στην Γαλλία. Και η οικονομία αρχίσει να δονείται. Ακολουθούν οι ματαιώσεις των μεγάλων διεθνών εκθέσεων και των αθλητικών διοργανώσεων. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αναγκάζεται τελικά, στις 24 Μαΐου να μεταφέρει για το 2021 τους Ολυμπιακούς Αγώνες, για πρώτη φορά σε καιρό ειρήνης.
Στο τέλος του Φεβρουαρίου, η επιτάχυνση της μετάδοσης της επιδημίας γίνεται πλέον αισθητή στην Ιταλία, την Νότια Κορέα και το Ιράν. Οι κινεζικές αρχές από την πλευρά τους ότι η επιδημία στην Κίνα έφθασε στην κορύφωσή της.
Στις 22 Φεβρουαρίου καταγράφονται οι πρώτοι θάνατοι στην Ιταλία και στις 24 Φεβρουαρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοινώνει ότι ο πλανήτης πρέπει να προετοιμασθεί για μία πανδημία του κορωνοϊού.
Στις 6 Μαρτίου, τα επισήμως καταγεγραμμένα κρούσματα παγκοσμίως ξεπερνούν το φράγμα των 100.000.
Παγκόσμια κινητοποίηση
Η Ιταλία, που πλήττεται με ιδιαίτερη σφοδρότητα από την επιδημία, είναι η πρώτη χώρα εκτός της Κίνας που λαμβάνει δραστικά μέτρα περιορισμού του πληθυσμού. Η Βενετία, η Ρώμη, η Φλωρεντία μετατρέπονται σε πόλεις φαντάσματα.
Οι μαρτυρίες εξαντλημένων ιταλών γιατρών που εξηγούν ότι απέναντι στην συνεχή ροή ασθενών καλούνται να επιλέξουν ποιους θα περιθάλψουν « σε συνάρτηση με την ηλικία και την κατάσταση υγείας, όπως σε καταστάσεις πολέμου», προκαλούν παγκόσμιο σοκ.
Στις 11 Μαρτίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κηρύσσει πανδημία. Ξεκινά η παγκόσμια κινητοποίηση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αρχίζουν να κλείνουν τα σύνορά τους στους ξένους ταξιδιώτες που προέρχονται από την Ευρώπη.
Οι διεθνείς αγορές καταγράφουν διαδοχικές ιστορικές βουτιές. Κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες ανακοινώνουν μαζικά μέτρα στήριξης της οικονομίας.
Σκηνές αλλοφροσύνης εκτυλίσσονται στα σούπερ μάρκετ, όπου πανικόβλητοι καταναλωτές έρχονται στα χέρια για ένα πακέτο μακαρόνια ή χαρτιού τουαλέτας.
4 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε κατ΄οίκον αποκλεισμό
Την ώρα που η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας νέο «επίκεντρο» της πανδημίας, μία σειρά ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους η Ισπανία, η Γαλλία, εν τέλει και το Ηνωμένο Βασίλειο, επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα.
Οι εικόνες των μεγάλων και σιωπηλών πόλεων του κόσμου διαδέχονται τις εικόνες των υπερκορεσμένων νοσοκομείων, με τους διαδρόμους γεμάτους ασθενείς. Στις αρχές του Απριλίου, η μισή ανθρωπότητα, 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι, καλούνται ή αναγκάζονται «να μείνουν στο σπίτι».
Ανω του ενός τρίτου του παγκόσμιου στόλου των αεροσκαφών είναι καθηλωμένα στο έδαφος. Σχολεία και πανεπιστήμια είναι κλειστά. Η εργασία εξ αποστάσεως γίνεται ο κανόνας.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυριαρχεί το hashtag #ΜένουμεΣπίτι σε κάθε δυνατή γλώσσα. Κατακλυσμός από συγκλονιστικές μαρτυρίες του υγειονομικού προσωπικού σε όλο τον κόσμο. Νέες συνήθειες καθιερώνονται στις ερημωμένες πόλεις. Οι κάτοικοι βγαίνουν σε μπαλκόνια και παράθυρα και χειροκροτούν εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη τους στους γιατρούς και τους νοσηλευτές της πρώτης γραμμής.
Στην Μαδρίτη, ένα παγοδρόμιο μετατρέπεται σε νεκροτομείο και στην Νέα Υόρκη, ένα νοσοκομείο εκστρατείας στήνεται στην καρδιά του Σέντραλ Παρκ.
Στις φτωχότερες και πολυπληθέστερες συνοικίες του πλανήτη, τα περιοριστικά μέτρα εφαρμόζονται με μεγάλη δυσκολία. Οι καταυλισμοί όπου στοιβάζονται εκατομμύρια πρόσφυγες στον πλανήτη μετατρέπονται σε βραδυφλεγείς βόμβες.
Ελλείψεις και πολεμική
Στις περισσότερες χώρες ελλείψεις σημειώνονται σε προστατευτικές μάσκες και εξοπλισμό. Απέναντι στην παγκόσμια ένδεια, τα κράτη μπαίνουν σε ανελέητο ανταγωνισμό για την προμήθεια υλικών. Οι κλοπές και το λαθρεμπόριο ανθούν.
Φόβοι για υπερκορεσμό των μονάδων εντατικής θεραπείας, έλλειψη φαρμάκων και υγειονομικού προσωπικού.
Οι περισσότερες χώρες προορίζουν τα διαγνωστικά τεστ για τα σοβαρά περιστατικά. Η Νότια Κορέα, Γερμανία και η Σιγκαπούρη επιλέγουν την στρατηγική της πραγματοποίησης των τεστ σε ευρεία κλίμακα για να αποφύγουν τα ακραία περιοριστικά μέτρα. Η στρατηγική αυτή συνοδεύεται στην Νότια Κορέα από τεχνολογική παρακολούθηση των κινήσεων των ανθρώπων, μέθοδος δύσκολα εφαρμόσιμη σε χώρες όπου η προστασία της ιδιωτικής ζωής θεωρείται δεδομένη.
Και στο μεταξύ, στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αρχίσει η κούρσα για την ανάπτυξη εμβολίων και θεραπειών ανάμεσα στους κολοσσούς της φαρμακοβιομηχανίας.
Τα θύματα
Αν και γενικώς τα περιστατικά της Covid-19 είναι ελαφρά, η νόσος μπορεί να προκαλέσει σοβαρή προσβολή των πνευμόνων, ακόμη και σε νεότερους ασθενείς.
Αν και αρχικά θεωρήθηκε ότι οι μικρότεροι είναι προστατευμένοι, σπάνιες περιπτώσεις θανάτων εφήβων, ενός παιδιού 5 ετών και δύο βρεφών προκαλούν συγκίνηση σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Οι οίκοι ευγηρίας παντού πλήττονται ανελέητα.
Η μεγαλύτερη κρίση από το 1945
Ο ΟΗΕ χαρακτηρίζει την πανδημία χειρότερη κρίση την οποία αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα από το 1945. Συνδυάζει μία απειλητική ασθένεια και το φάσμα μίας οικονομικής ύφεσης πρωτοφανούς στο πρόσφατο παρελθόν.
Την ώρα που στην Κίνα η επαρχία Χουμπέι και η πρωτεύουσά της η πόλη Γουχάν βγαίνουν από την καραντίνα, η Ιταλία, η χώρα με τους περισσότερους νεκρούς, έχει ξεπεράσει το φράγμα των 15.000 θανάτων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται «σε πόλεμο με τον κινεζικό ιό», μετρούν άνω του ενός τετάρτου των κρουσμάτων του κορωνοϊού παγκοσμίως και ετοιμάζονται για το χειρότερο. Η ανεργία έχει εκτοξευθεί, ενώ ο επικεφαλής των ομοσπονδιακών υγειονομικών υπηρεσιών των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι η επόμενη εβδομάδα θα είναι το «Περλ Χάρμπορ», η «11η Σεπτεμβρίου» για τις ΗΠΑ.
Και ο κόσμος αρχίζει να αναρωτιέται για την επόμενη ημέρα, μετά την χαλάρωση των περιορισιτκών μέτρων. Υπάρχει κίνδυνος δεύτερου κύματος της επιδημίας; Οι κυβερνήσεις καθυστέρησαν να αντιδράσουν; Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι ο απολογισμός των θανάτων που ανακοινώθηκε από την Κίνα (λίγο άνω των 3.000); Ποιες θα είναι οι διαστάσεις της οικονομικής κρίσης; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την δημοκρατία και τις πολυμερείς διεθνείς σχέσεις;
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP
