Η κατανάλωση κρέατος στην αρχαία Ελλάδα δεν ήταν δεδομένη ούτε καθημερινή. Αντιθέτως, αποτελούσε ένδειξη κοινωνικής και οικονομικής θέσης, αλλά και γεωγραφικού προσδιορισμού. Στις αγροτικές περιοχές, η πρόσβαση σε κρεατικά προϊόντα εξασφαλιζόταν κυρίως μέσω κυνηγιού, παγίδων ή εκτροφής οικόσιτων ζώων, όπως πουλερικά και χήνες. Αντίθετα, οι οικογένειες με μεγαλύτερη οικονομική άνεση διατηρούσαν κοπάδια με αιγοπρόβατα ή χοίρους, εξασφαλίζοντας έτσι μια πιο τακτική κατανάλωση κρέατος.
Στις αστικές περιοχές, και ιδίως στην Αθήνα, το κρέας θεωρούνταν είδος πολυτελείας. Ενδεικτικά, ένα γουρουνάκι γάλακτος κόστιζε περίπου τρεις δραχμές — το ισοδύναμο τριών ημερομισθίων για έναν δημόσιο υπάλληλο, σύμφωνα με τις μαρτυρίες της εποχής του Αριστοφάνη. Ως εκ τούτου, η κατανάλωση αρνίσιου ή κατσικίσιου κρέατος ήταν κυρίως περιστασιακή και συνδεδεμένη με εορταστικά γεγονότα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει, ωστόσο, το γεγονός ότι παρασκευάσματα όπως τα λουκάνικα φαίνεται να καταναλώνονταν ευρέως, ανεξαρτήτως τάξης.
Η κατανάλωση κρέατος δεν είχε μόνο διατροφική διάσταση αλλά και τελετουργική. Κατά τη διάρκεια θρησκευτικών τελετών, η «θεϊκή» μερίδα —αποτελούμενη από λίπος και οστά— προσφερόταν στις φλόγες, ενώ το ψαχνό διανεμόταν στους παρευρισκομένους, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή μέσω της κοινής συμμετοχής στη θυσία και στο γεύμα.
Στα αρχαία συμπόσια, το κρέας είχε ξεχωριστή θέση, με μια πληθώρα εδεσμάτων βασισμένων σε εντόσθια και κυνήγι. Από γαρδούμπες και πατσάδες μέχρι ψητά κεφαλάκια, ποδαράκια και χοιρομέρια, οι γαστρονομικές επιλογές μαρτυρούν τόσο τη δημιουργικότητα όσο και την… αντοχή του αρχαίου ουρανίσκου. Κι όμως, υπήρχαν όρια: σύμφωνα με τον Αθήναιο, τα χοιρινά μυαλά ήταν απαγορευμένα, κυρίως λόγω φιλοσοφικών αντιλήψεων περί καθαρότητας και συμβολισμών.
Όσον αφορά την παρασκευή, η αρχαιοελληνική μαγειρική αξιοποιούσε διάφορες τεχνικές: ψήσιμο στη σούβλα ή στον φούρνο, βράσιμο με λαχανικά και καρυκεύματα. Η εστία —μια λίθινη κατασκευή στο κέντρο της κουζίνας— αποτελούσε τον βασικό χώρο μαγειρέματος, ενώ υπήρχαν και κινητοί λέβητες, τρίποδες και σχάρες για πιο ευέλικτες συνταγές. Το μαγείρεμα συχνά γινόταν σε εξωτερικούς χώρους ή σε δωμάτια με ειδικά ανοίγματα για την απομάκρυνση του καπνού.
Η παράδοση αυτή αποτυπώνεται και στα ομηρικά έπη: ο θεός Ερμής περιγράφεται να κόβει το κρέας σε μικρά κομμάτια, να τα περνά σε καλαμάκια και να τα ψήνει στα κάρβουνα — μια εικόνα που αποδεικνύει ότι το… σουβλάκι έχει πολύ αρχαιότερες ρίζες απ’ όσο νομίζουμε.
