Σε αντίθεση με αυτά που λέγονται συνήθως σε τέτοιου είδους αφιερώματα, η Λέλα Καραγιάννη δεν ήταν ποτέ ένας άνθρωπος της δράσης, ένα ανήσυχο πνεύμα, μια γυναίκα που σάρωνε τα πάντα στο πέρασμα της. Μια απλή νοικοκυρά ήταν που είχε αφιερωθεί στο μεγάλωμα των παιδιών της. Ποτέ δεν είχε καμία σχέση με κόμματα ή με την πολιτική γενικότερα. Μέσα σε μια νύχτα μετατράπηκε σε μια ατρόμητη Μπουμπουλίνα. Σε μια γυναίκα φόβητρο. Σε μια μαχήτρια η ιστορία της οποίας θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία. Η Λέλα Καραγιάννη πολέμησε για την ελευθερία της πατρίδας της και όταν ήρθε η ώρα, μια ημέρασαν σήμερα, στάθηκε περήφανα μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Η απόγονος της Μπουμπουλίνας
Μέχρι στιγμής σε αυτό το κείμενο έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές το επίθετο της θρυλικής Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. Όχι τυχαία, προφανώς. Οι λόγοι είναι δύο. Ο πρώτος είναι πως η Λέλα Καραγιάννη ήταν πραγματική απόγονος της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, από την πλευρά της μητέρας της, Σοφίας Μπούμπουλη. Όπως ήδη αναφέρθηκε, ωστόσο, στα πρώτα χρόνια της ζωής της δεν είχε κανένα από εκείνα τα στοιχεία που είχαν κάνει την Μπουμπουλίνα θρυλική μορφή της Επανάστασης του 1821.
Η Λέλα Καραγιάννη ήταν ένα μικρό και ήρεμο κοριτσάκι που δεν έδινε το παραμικρό δικαίωμα για κατσάδα από τους γονείς της. Μόλις στα 18 της παντρεύεται τον Σμυρνιό φαρμακοποιό Νικόλαο Καραγιάννη και ζουν μια ήρεμη και άκρως… οικογενειακή ζωή στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην Κυψέλη. Αποκτούν επτά παιδιά! Την Ιωάννα, τον Γιώργο, την Ηλέκτρα, τον Βύρωνα, τον Νέλσωνα, τη Νεφέλη και την Ελένη. Ο σύζυγός της χρόνια αργότερα θα πει για την Λέλα πως ήταν μια ήσυχη γυναίκα, μια καλή νοικοκυρά και μια μητέρα που είχε αφοσιωθεί απόλυτα στην ανατροφή των παιδιών της.
Όταν τον Οκτώβριο του 1940 ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έριξε βαριά τη σκιά του και πάνω από την Ελλάδα, η Λέλα Καραγιάννη, παρέμεινε η γυναίκα που όλοι ήξεραν. Πλήρως αφιερωμένη στα παιδιά και στο σπιτικό της. Τα πάντα άλλαξαν, ωστόσο, όταν τα Γερμανικά στρατεύματα μπήκαν στην Αθήνα και η σκληρή κατοχή ξεκίνησε. Τότε η απλή νοικοκυρά, μέσα σε μια νύχτα, μετατράπηκε σε μια ατρόμητη μαχήτρια. Σχεδόν μεταφυσικά αυτή η γυναίκα «θυμήθηκε» την καταγωγή της και πήρε τα όπλα. Όχι μεταφορικά. Κυριολεκτικά.
Η «Σιωπηλή Στρατιά» και η αντιστασιακή οργάνωση «Μπουμπουλίνα»
Τις πρώτες ημέρες της κατοχής η Καραγιάννη δημιούργησε μια από τις πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις τη «Σιωπηλή Στρατιά»! Τα πρώτα μέλη αυτή της οργάνωσης ήταν τα έξι μεγαλύτερα παιδιά της, τον σύζυγό της, τρεις οικογενειακούς γιατρούς και ορισμένους φίλους της απόλυτης εμπιστοσύνης της. Το «κρησφύγετο» της ομάδας ήταν το σπίτι της οικογένειας Καραγιάννη στην οδό Λήμνου 1 στην Κυψέλη. Ο αγώνας τους, βέβαια, δεν ήταν από την αρχή ένοπλος. Για την ακρίβεια, δεν ήξεραν τι έπρεπε να κάνουν. Περιορίστηκαν έτσι στο να φυγαδεύουν στρατιώτες που επέστρεφαν από το μέτωπο, να βρίσκουν φαγητό, ρούχα κλπ. Μέσα σε ένα μήνα η «Σιωπηλή Στρατιά» αριθμούσε τουλάχιστον 100 μέλη, συμπεριλαμβανομένων ανδρών και γυναικών όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Όλη αυτή η συσπείρωση, ωστόσο, κατέδειξε την ανάγκη για ακόμα μεγαλύτερη οργάνωση και κυρίως ακόμα μεγαλύτερη και εντονότερη αντίσταση στις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής.
Αποφασίστηκε, λοιπόν, η οργάνωση να αναβαθμιστεί επιχειρησιακά και από «Σιωπηλή Στρατιά» θα μετονομαστεί (και αυτός είναι ο δεύτερος λόγος, στον οποίο είχαμε αναφερθεί νωρίτερα) σε «Μπουμπουλίνα»! Η οργάνωση ιεραρχική δομή και, πλέον, τα μέλη της μπαίνουν στα βαθιά. Από πολεμοφόδια και φάρμακα, μέχρι όπλα. Το δίκτυο της «Μπουμπουλίνας» ήταν υπεύθυνο για τις ανατινάξεις αεροδρομίων, αλλά και για τις καταβυθίσεις υποβρυχίων και νηοπομπών που μετέφεραν πυρομαχικά, καύσιμα και τρόφιμα στους κατακτητές. Βασικό μέλημα της, ωστόσο, παρέμενε η φυγάδευση μαχητών στη Μέση Ανατολή. Τακτικά από το ραδιόφωνο του Καΐρου ακουγόταν η φράση «Τζάκσον – Τζάκσον ευχαριστούμε για το άρωμα», το οποίο ήταν το σύνθημα για τη διάσωση της αποστολής. Η οργάνωση είχε ακόμα και μυστικό πράκτορα! Ήταν ο Ζήσιμος Παρρίδος ο οποίος ήξερε καλά Γερμανικά και όταν η Καραγιάννη του πρότεινε να καταταγεί ως μάχιμος διερμηνέας σε ένα ναζιστικό τάγμα ώστε να μπορούν να αντλούν πληροφορίες εκείνος δε δίστασε και το έκανε!
Όσο περνούσε ο καιρός τόσο πιο έντονη γινόταν η δράση της οργάνωσης. Και όσο πιο έντονη γινόταν η δράση της οργάνωσης τόσο περισσότερο οι δυνάμεις κατοχής, έψαχναν τους ηγέτες της. Τον Ιούνιο του 1941 συλλαμβάνουν τρία από τα παιδιά της. Τον Γιώργο, την Ιωάννα και την Ηλέκτρα. Δεν πτοείται και οργανώνει σχέδιο απόδρασης. Τα καταφέρνει και συνεχίζει δυναμικά μέχρι και τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς που συλλαμβάνεται η ίδια μετά από προδοσία. Το καλό για εκείνη είναι πως δικάζεται από Ιταλικό στρατοδικείο και αθωώνεται ελλείψει στοιχείων. Με την αποφυλάκισή της, συνεχίζει τη δράση της ακόμα πιο έντονα. Όλο αυτό, όμως, τη «ρίχνει» ψυχολογικά και κυρίως σωματικά. Μπαίνει για νοσηλεία στον Ερυθρό Σταυρό και εκεί, στις 11 Ιουλίου 1944, συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς. Μόλις τρεις μήνες πριν απελευθερωθεί η Αθήνα!
Ίσως, σε αυτό το σημείο και η ίδια να είχε καταλάβει, πλέον, πως οι Γερμανοί δεν θα την άφηναν να ζήσει. Στα μπουντρούμια των Ες-Ες στην οδό Μέρλιν η Καραγιάννη μαρτύρησε. Υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια για να «δώσει» ονόματα αλλά εκείνη δεν άνοιξε το στόμα της. Το «μέταλλο» από το οποίο ήταν φτιαγμένη όταν μια ημέρα ένας ναζί αξιωματικός την απείλησε πως θα εκτελέσει τον γιό της Νέλσωνα. «Τα παιδιά μου, εγώ τα γέννησα, δικά μου είναι, αλλά πρέπει να ξέρεις ότι πρωτίστως ανήκουν στην πατρίδα μας. Πρόσεξε καλά, και πάλι σου λέω ότι αυτά δεν ξέρουν τίποτα και άδικα θα τα σκοτώσεις» ήταν η απάντησή της.
Ξημέρωμα της 8ης Σεπτεμβρίου 1944 οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα. Λίγο πριν από την εκτέλεσή της, απευθυνόμενη στους άλλους μελλοθάνατους, φώναξε: «Ψηλά παιδιά τα κεφάλια να δουν οι Ούνοι πως ξέρουν να πεθαίνουν οι Έλληνες για την πατρίδα τους». Το άψυχο κορμί της παρελήφθη κρυφά από φίλους της οικογένειάς της και τάφηκε στο Β’ Νεκροταφείο. Την επομένη ημέρα τα πέντε παιδιά της απελευθερώθηκαν.
