Ήταν 18 Μαΐου, μια μέρα σαν σήμερα δηλαδή, στα 1828, όταν άναψε η μάχη στο Φραγκοκάστελο των Χανίων, ανατολικά της Χώρας Σφακίων.
Εκατοντάδες Σφακιανοί και Ηπειρώτες με επικεφαλής τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη, πατριώτη από την Ήπειρο, που προσπαθούσε να διαδώσει την Ελληνική Επανάσταση στην Κρήτη, κατέλαβαν το κάστρο, αλλά πολιορκήθηκαν από τους Τούρκους και σφαγιάστηκαν από τους άνδρες του Μουσταφά Ναϊλή Πασά. Ο Νταλιάνης, με 600 πεζούς και 100 ιππείς συγκρούστηκε με την ισχυρή τουρκική δύναμη των 8.000 πεζών και 300 ιππέων. Τα αποτελέσματα ήταν ολέθρια για την πλευρά των Ελλήνων, που μέτρησε 385 νεκρούς.
Κι εδώ νίκησε η διχόνοια: ο Χατζημιχάλης ήταν καχύποπτος απέναντι στους ντόπιους, όπως και οι Σφακιανοί με τον Ηπειρώτη. Προκλήθηκε αντιδικία, που εξελίχθηκε μοιραία για τους Έλληνες. Αφορμή της αντιδικίας ήταν η προτεινόμενη εκ μέρους των Σφακιανών τακτική που θα ακολουθούσε στην επικείμενη σύγκρουση. Ο Νταλιάνης επικεφαλής των ανδρών του πολέμησε με πάθος, μέχρι που σκοτώθηκε από τα γιαταγάνια των Οθωμανών. Το Φραγοκαστέλο έπεσε στα χέρια των Τούρκων, που το έκαψαν. Και από τότε η Ιστορία παραμερίζει για να περάσει ο θρύλος, σύμφωνα με το ethnos.gr.
Κάθε χρόνο, λένε, εκεί πάνω στο έβγα του Μαγιού, τις ώρες που ξημερώνει, παρουσιάζονται οι Δροσουλίτες· καβαλάρηδες νεκροί πολεμιστές που καλπάζουν κραδαίνοντας τις σπάθες τους προς τη θάλασσα πάνω από το Φραγκοκάστελο.
Το φαινόμενο αυτό, οι ντόπιοι, που το ‘χουν δει κιόλας, το ονομάζουν «Δροσουλίτες» γιατί παρουσιάζεται πάνω που πιάνει η πρωινή δροσιά, στο λυκαυγές.
Και οι επιστήμονες, που δεν αφήνουν κανέναν μύθο που να μην τον λερώσουν, αποφαίνονται ότι πρόκειται για φαινόμενο του «ανώτερου αντικατοπτρισμού» (fata morgana, δηλαδή…). Υποστηρίζουν δηλαδή, ότι οι σκιές των καβαλάρηδων, είναι στρατιώτες που γυμνάζονται στις ακτές της Λιβύης, απέναντι από τα Σφακιά, κοντά 800 μίλια μακριά…
Κι οι μύθοι, όπως πάντα, δεν ακούνε τους επιστήμονες και συνεχίζουν την πορεία τους στο χρόνο καλπάζοντας σαν τους Δροσουλίτες…
