Το στεγαστικό πρόβλημα εξελίσσεται σε “γόρδιο δεσμό” για τα ελληνικά νοικοκυριά, τα οποία ασφυκτιούν να αντεπεξέλθουν στο συνεχώς αυξανόμενο κόστος, με αποτέλεσμα η ανεύρεση σπιτιού είτε προς αγορά είτε προς ενοικίαση να είναι αρκετά σύνθετο έως και δυσεπίλυτο θέμα σε κάποιες περιπτώσεις.
Όπως προκύπτει από μελέτη της Alpha Bank για τις δαπάνες στέγης, οι πολίτες καταναλώνουν σε μηνιαία βάση ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους και συγκεκριμένα πάνω από το 30% των χρημάτων δίνονται για ένα ενοίκιο, ενώ αντίστοιχα το 42% δίνεται για την αποπληρωμή του στεγαστικού δανείου.
Το υψηλό κόστος στέγασης οφείλεται σε μία σειρά από κρίσιμους παράγοντες, όπως η χαμηλή κατασκευαστική δραστηριότητα, καθώς οι Έλληνες επενδύουν περισσότερο στις ανακαινίσεις παλαιών κατοικιών λόγω μικρότερων δαπανών παρά στην κατασκευή νέων. Επίσης, ανάμεσα στους παράγοντες θα πρέπει να προσθέσουμε και την αυξανόμενη εξωτερική ζήτηση, ένα φαινόμενο που παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα και στο νησί μας, την Κρήτη, με πολλούς ξένους επενδυτές να εκφράζουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαπίστωση ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρεί ανέφικτη την αγορά (54%), αλλά και την ενοικίαση κατοικίας σε τιμές αγοράς (68%) σήμερα
Τέλος, παρατηρείται επέκταση της οικονομίας διαμοιρασμού, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τις ενοικιάσεις σπιτιών μέσω Airbnb, με τη βραχυχρόνια μίσθωση να ανθεί, αποτελώντας ένα σημαντικό εμπόδιο για εκείνους που αναζητούν μόνιμη στέγη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η Τράπεζα της Ελλάδας, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 13,9% το 2023 και 8,7% το 2024. Την ίδια περίοδο, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών κατέγραψε αύξηση αλλά με βραδύτερο ρυθμό: 8,1% εννεάμηνο 2023, 5,6% το 2024 σε ετήσια βάση.
Μακρινό όνειρο η στέγη για τους Έλληνες
Ανάμεσα στα αποτελέσματα της έρευνας, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαπίστωση ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρεί ανέφικτη την αγορά (54%), αλλά και την ενοικίαση κατοικίας σε τιμές αγοράς (68%) σήμερα. Η απαισιοδοξία των συμμετεχόντων οφείλεται στην οικονομική τους κατάσταση, με περισσότερους από τους μισούς (54%) να δηλώνουν ότι απλώς καταφέρνουν να καλύψουν τα βασικά έξοδα διαβίωσης, χωρίς να μπορούν να αποταμιεύσουν, ενώ το 11% απάντησε ότι δεν καταφέρνει ούτε να πληρώσει τα βασικά/καθημερινά έξοδα.
Όσον αφορά τους ενοικιαστές, τα αποτελέσματα της έρευνας αποκαλύπτουν ότι το 52% δαπανά περισσότερο από το 30% του διαθέσιμου εισοδήματός του αποκλειστικά για την πληρωμή του ενοικίου. Για όσους ιδιοκατοικούν και πληρώνουν στεγαστικό δάνειο, το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται σε 42%.
Πάνω από τους μισούς ενοικιαστές πλήρωσαν αύξηση
Πάνω από το 50% των ερωτηθέντων που πληρώνουν ενοίκιο τα τελευταία δύο χρόνια είχε αύξηση. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 55% στην Αθήνα και στο 58% στη Θεσσαλονίκη. Συνολικά, το 45% των ερωτηθέντων ανέφερε αυξήσεις ενοικίων έως και 10%, το 30% μεταξύ 10% και 20% και περίπου το 25% δήλωσε ότι το ενοίκιο αυξήθηκε κατά 20% ή περισσότερο.
Το ποσοστό των ενοικιαστών που είχαν αύξηση στα ενοίκιά τους τα δύο τελευταία χρόνια είναι σημαντικά υψηλότερο στα νησιά (63%), περιοχές που χαρακτηρίζονται από υψηλότερο ποσοστό διαμοιρασμού σε σύγκριση με τις υπόλοιπες περιοχές.
Όσον αφορά στις προσδοκίες, 6 στους 10 Έλληνες πιστεύουν ότι οι τιμές των κατοικιών και τα ενοίκια θα συνεχίσουν να αυξάνονται τα επόμενα πέντε χρόνια.
Μεγάλο εμπόδιο το Airbnb για την απόκτηση μόνιμης κατοικίας
Η επέκταση της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων φαίνεται να καθορίζει τη διαμόρφωση των προσδοκιών για τις τιμές των κατοικιών, ιδίως σε τουριστικές περιοχές, όπως η Κρήτη, όπου ένα μεγάλο μέρος των ιδιοκτητών έχουν επενδύσει οικονομικά σε αυτόν τον τομέα. Συγκεκριμένα, πάνω από το 50% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η ανάπτυξη της οικονομίας διαμοιρασμού είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τις μελλοντικές τιμές των κατοικιών και τα ενοίκια, μαζί με τις κυβερνητικές/φορολογικές πολιτικές, τα επιτόκια και την πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Πρόθεση για αγορά κατοικίας μέσα στα επόμενα δύο χρόνια δήλωσε μόνο το 12%. Εστιάζοντας στις επιμέρους ομάδες ενδιαφέροντος, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 28% για τους νέους που ζουν με τον/τη σύντροφό τους και σε 21% για τα παντρεμένα ζευγάρια που νοικιάζουν την τρέχουσα κατοικία τους.
Οι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν
Η περιορισμένη προσφορά κατοικιών εντός προϋπολογισμού αποτελεί τον βασικό προβληματισμό μεταξύ των υποψήφιων αγοραστών, υπογραμμίζοντας τις αυξανόμενες προκλήσεις της προσιτής στέγασης.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, αν και τα τελευταία χρόνια έχει υλοποιηθεί μία σειρά κυβερνητικών πολιτικών για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, με πολλά προγράμματα να προσελκύουν το ενδιαφέρον των πολιτών, όπως το “Σπίτι μου Ι και ΙΙ”, για να είναι αποτελεσματικότερες αυτές οι πολιτικές, είναι σημαντικό, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα, να δοθούν κίνητρα και να διευκολυνθεί η επιστροφή κενών κατοικιών στην αγορά.
Η τάση για τις τιμές ακινήτων στην Κρήτη
Η μέση τιμή για κατοικίες προς πώληση κατά τον μήνα Μάρτιο 2025 ήταν 2.304 ευρώ ανά τ.μ., με μια αύξηση του 12,01% σε σύγκριση με τον Μάρτιο 2024 (2.057 €/τ.μ.). Τα τελευταία 2 έτη, η μέση τιμή στην περιοχή Κρήτη έφτασε στο υψηλότερο σημείο κατά τον μήνα Μάρτιο 2025, με μέση τιμή 2.304 € ανά τ.μ. Η χαμηλότερη ζητούμενη τιμή σημειώθηκε κατά τον μήνα Μάιο 2023: για ένα ακίνητο προς πώληση η μέση ζητούμενη τιμή ήταν 1.959 € ανά τ.μ.
Η μέση τιμή για κατοικίες προς ενοικίαση κατά τον μήνα Μάρτιο 2025 ήταν 8,74 € το μήνα ανά τ.μ., με μια μείωση του 0,23% σε σύγκριση με την περίοδο Μάρτιο 2024 (8,76 € τον μήνα ανά τ.μ.). Τα τελευταία 2 έτη, η μέση τιμή στην περιοχή Κρήτη έφτασε στο υψηλότερο σημείο κατά τον μήνα Ιούλιο 2024, με μέση τιμή 8,90 € ανά τ.μ. Η χαμηλότερη ζητούμενη τιμή σημειώθηκε κατά τον μήνα Μάιο 2023: για ένα ακίνητο προς ενοικίαση η μέση ζητούμενη τιμή ήταν 8,21 € τον μήνα ανά τ.μ.
Οι τιμές ανά τετραγωνικό στους νομούς της Κρήτης
Κατά τον μήνα Μάρτιο του 2025, η ζητούμενη τιμή για ακίνητα προς πώληση στην περιφέρεια Κρήτης ήταν υψηλότερη στην επαρχία του ν. Χανίων, με 2.729 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Αντίθετα, η χαμηλότερη τιμή παρατηρήθηκε στην επαρχία του ν. Ηρακλείου με μέσο όρο 1.883 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Τον ίδιο μήνα, η ζητούμενη τιμή για ακίνητα προς ενοικίαση στην περιοχή Κρήτη ήταν υψηλότερη στην περιφέρεια ν. Χανίων, με 9,27 € τον μήνα ανά τ.μ. Η χαμηλότερη τιμή, αντίστοιχα, ήταν στην περιφέρεια ν. Λασιθίου, με μέσο όρο 7,20 € τον μήνα ανά τ.μ.
Πηγή: neakriti.gr
