Οι Μικρασιάτες που κατάφεραν να έρθουν το 1922 στη “μητέρα Ελλάδα” έφεραν μαζί τους τον ανυπέρβλητο εκείνα τα χρόνια πολιτισμό της Ιωνίας και άλλαξαν τη νεότερη, σύγχρονη ιστορία της χώρας μας. Μετά την καταστροφή, με τη συνθήκη της Λωζάννης και την ανταλλαγή πληθυσμών, ήταν πολλοί οι μουσουλμάνοι κάτοικοι της Κρήτης που έπρεπε – σαφώς με καλύτερες συνθήκες και όχι με διωγμό – να αφήσουν τα μέρη που μεγάλωσαν και να βρεθούν στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου, και να έρθουν στην Κρήτη χριστιανοί που είχαν μείνει μέχρι τότε στη Μικρασία.
Πριν λίγα χρόνια, και συγκεκριμένα το 2014, σας είχαμε παρουσιάσει στη “Νέα Κρήτη” ένα σπουδαίο Τουρκοκρητικό. Έναν άνθρωπο που έχει στην καρδιά του την Κρήτη, αν και γεννήθηκε στη Σμύρνη, αλλά έμαθε έτσι από την οικογένειά του… Μια οικογένεια που στέριωσε και μεγαλούργησε στη Μικρά Ασία αλλά δεν ξέχασε ποτέ τη Μεγαλόνησο. Μη βιαστείτε να πείτε πως υπήρξαν και Τουρκοκρητικοί που δεν έφυγαν με τον καλύτερο τρόπο… Μη βιαστείτε να κρίνετε από τη θρησκεία. Η αγάπη για την Κρήτη δεν μπορεί να είναι παρά πραγματική για έναν άνθρωπο που ακόμα και τώρα, που έγινε δήμαρχος στον τόπο που μεγάλωσε, ετοιμάζει ένα μεγάλο έργο αφιερωμένο στη Μεγαλόνησο!
Ας ξετυλίξουμε όμως το κουβάρι… Ο άνθρωπος για τον οποίο κάνουμε λόγο είναι ο Μουσταφά Ιντούκ (Mustafa Idug), του οποίου ο παππούς είχε το επώνυμο Φαφατάκης. Ο Μουσταφά (τον βλέπουμε στην παραπάνω φωτογραφία να υπογράφει για το “Σπίτι της Κρήτης), που είναι ένας από τους σπουδαιότερους επιχειρηματίες της Σμύρνης και της ευρύτερης περιοχής, είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζουμε εδώ και έξι χρόνια και όταν έγιναν οι συστάσεις μάς είπε αφοπλιστικά στα Ελληνικά: «Χάρηκα πολύ, είμαι ο Μουσταφά από τα Χανιά»!
Ο Μουσταφά γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Μπουρνόβα (ποιος δεν έχει σιγοτραγουδήσει για το “καροτσάκι του”), μια από τις πιο όμορφες αλλά και πλούσιες περιοχές της Σμύρνης. Ο Μπουρνόβας σήμερα είναι ο πιο ισχυρός δήμος της μεγαλούπολης των 6 εκατομμυρίων και ο Μουσταφά είναι εδώ και λίγο καιρό, από τον Μάρτιο του 2019, ο δήμαρχος Μπουρνόβα! Ο πατέρας του Αλί είχε καταγωγή από τα Περιβόλια Χανίων και η μητέρα του από το Ρέθυμνο… Και βέβαια φρόντισαν να του μεταλαμπαδεύσουν την αγάπη τους για την Κρήτη. Μια αγάπη ίσως μεγαλύτερη και από τη θρησκεία τους, που ουσιαστικά ήταν και το μοναδικό στοιχείο που τους χώριζε από τους υπόλοιπους Κρητικούς. Οι γονείς του μιλούσαν άπταιστα Ελληνικά με την κρητική διάλεκτο (ο πατέρας του Αλί έφυγε από τη ζωή το 2012, ενώ η μητέρα του ζει στο Μπουρνόβα).
Ο Μουσταφά, που γνωρίζει πολύ καλά όσους έχουν καταγωγή από την Κρήτη και ζουν στη Σμύρνη και στην ευρύτερη περιοχή της Ιωνίας (γειτονικό του Μπουρνόβα είναι το Νυμφαίο), γνωρίζοντας για τη δωρεά ενός μεγάλου αρχοντικού 300 ετών στον δήμο Μπουρνόβα από Τουρκοκρητικούς, πήρε τη μεγάλη απόφαση: να ανακαινίσει το αρχοντικό με τη μεγάλη ιστορία και να δημιουργήσει το “σπίτι της μνήμης για την Κρήτη”!
Όταν ολοκληρωθεί η ανακαίνιση μάλιστα, στο σπίτι θα μπουν έπιπλα που είχαν φτιαχτεί στην Κρήτη, αλλά και πολύτιμα αντικείμενα της οικογένειας Ιντούκ (Φαφατάκη) από τα χρόνια που οι παππούδες του και οι γιαγιάδες του έφυγαν από την Κρήτη. Μάλιστα, στο “σπίτι της Κρήτης” προβλέπεται και η δημιουργία βιβλιοθήκης με βιβλία που αφορούν κυρίως τη Μεγαλόνησο, ενώ υπάρχει και εξωτερικός χώρος με κήπο όπου θα λειτουργήσει καφετέρια!
“Ασφαλές σπίτι” για τους φοιτητές
Ο Αλί Ιντούκ είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του το επώνυμο Φαφατάκης, αλλά αναγκαστικά το άλλαξε λόγω του τουρκικού κράτους. Καμάρωνε και θα καμαρώνει από ψηλά τον γιο του Μουσταφά, που σήμερα είναι ένας από τους πιο γνωστούς και ισχυρούς επιχειρηματίες στα μικρασιατικά παράλια και μέλος του Επιμελητηρίου Σμύρνης.
Ο Μουσταφά είναι ιδιοκτήτης της “Idug Oil”, που δραστηριοποιείται στον χώρο των πετρελαιοειδών. Πάντα σε όλες τις συνεντεύξεις που δίνει τονίζει την κρητική καταγωγή του. Έχει πολλούς φίλους στην Κρήτη και μιλάει έστω και με κάποιες δυσκολίες τα Ελληνικά. Ο Μουσταφά Ιντούκ γεννήθηκε στον Μπουρνόβα της Σμύρνης (Bornova στα Τουρκικά) το 1962. Ολοκλήρωσε τα μεταπτυχιακά και διδακτορικά του διπλώματα στο Πανεπιστήμιο Yasar. Εκτός από το “σπίτι της μνήμης για την Κρήτη” ο Μουσταφά δημιούργησε και το “Ασφαλές σπίτι”, δίνοντας ένα χώρο όπου μέσω προγράμματος μπορούν να σπουδάσουν νέοι από ολόκληρη την Τουρκία που δεν έχουν οικονομικές δυνατότητες.
Το 2014 επισκέφτηκε το σπίτι του παππού του στα Περβόλια Χανίων και η συγκίνηση ήταν ανάλογη με αυτή που έχουν οι απόγονοι των Μικρασιατών όταν πηγαίνουν στα σπίτια των προγόνων τους στα “ματωμένα χώματα”. Τον είχαμε συναντήσει τότε, για πρώτη φορά, στο αεροδρόμιο “Νίκος Καζαντζάκης”, για να μας πει συγκινημένος: «Θέλω να έρχομαι όσο πιο συχνά γίνεται στην πόλη μου, τα Χανιά. Αγαπώ την Κρήτη και τους Κρητικούς. Αισθάνομαι σαν το σπίτι μου και βλέπω στα Χανιά το σπίτι από όπου ξεκίνησε η οικογένειά μου. Έχετε μικρασιατική καταγωγή και με καταλαβαίνετε όταν πηγαίνετε κι εσείς στη Σμύρνη και τα άλλα μέρη».
Όταν ο Αλί μιλούσε για την “καθέκλα”
Την αγάπη για την Κρήτη τη μετέδωσαν στον Μουσταφά οι γονείς του, και ειδικά ο πατέρας του, που όσοι τον γνώρισαν μιλάνε για έναν Τουρκοκρητικό που ήξερε μαντινάδες… ξεχασμένες από όλους εμάς! Όταν είχε παραχωρήσει πριν τρία χρόνια συνέντευξη στην “ΚΡΗΤΗ TV” o εκπληκτικός Αλί Ιντούκ είχε πει χαρακτηριστικά στη συνάδελφο Φιλία Σαριδάκη: «Εμείς δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα. Όλα τα έκαναν και τα κάνουν οι πολιτικοί για την… καθέκλα»!
Η “καθέκλα” είναι η καρέκλα στα Κρητικά, σε βαριά διάλεκτο που χρησιμοποιούσαν στα χωριά των Χανίων, του Μυλοποτάμου και σε άλλες περιοχές οι παλιότεροι. Άλλωστε πάντα θα είναι επίκαιροι οι στίχοι του τραγουδιού “εγώ Χριστό κι εσύ Αλλάχ, όμως κι οι δυο μας αχ και βαχ”! Ο Μουσταφά περίμενε το καλοκαίρι του 2014 τα μέλη του Συλλόγου Μικρασιατών Ηρακλείου “Ο Άγιος Πολύκαρπος” στη Σμύρνη, για να ανταποδώσει ως Τουρκοκρητικός τη φιλοξενία. Βλέπετε, είχε βρεθεί και στην κοινή εκδήλωση των Επιμελητηρίων Ηρακλείου και Σμύρνης και είχε βιώσει τη ζεστασιά των ανθρώπων του Ηρακλείου και βέβαια των Μικρασιατών της πόλης, με τους οποίους όπως προαναφέραμε έχει παρόμοια συναισθήματα…
Θα έρθει στην Κρήτη για τις ανακοινώσεις
Ο Μουσταφά Ιντούκ ονειρεύεται εγκαίνια στο “σπίτι της μνήμης για την Κρήτη” με κάθε επισημότητα και μάλιστα νωρίτερα έχει σκοπό να ταξιδέψει στην Κρήτη και να ενημερώσει τις Aρχές του τόπου για αυτό το σπουδαίο έργο που ετοιμάζει. Βλέπετε, είναι ένας άνθρωπος με ανοικτό μυαλό που σέβεται τους θεσμούς και αγαπάει την Κρήτη, άρα και την Ελλάδα, προσπαθώντας όταν έχει την ευκαιρία να μιλάει έστω και σπαστά Ελληνικά και να λέει τις κρητικές λέξεις που έμαθε από τον παππού του και τον πατέρα του…
ΠΗΓΗ: neakriti.gr
