Η κυβέρνηση και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποστηρίζουν σε κάθε τόνο ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν στο τέλος της τετραετίας, το 2023, διαψεύδοντας πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Ωστόσο, συνεχίζουν να διακινούνται πληροφορίες για εισηγήσεις που δέχεται ο πρωθυπουργός, προκειμένου να πει το «ναι» και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές το φετινό φθινόπωρο.
Μάλιστα, μόλις λίγες ημέρες πριν, υπήρξαν νέες πληροφορίες που ανέφεραν ότι η πρόταση για την ημερομηνία των επόμενων εθνικών εκλογών είναι για την Κυριακή 2 Οκτωβρίου, με το Μαξίμου – για πρώτη φορά – να μην την απορρίπτει.
Το αισιόδοξο 2022 και το «αβέβαιο» 2023
Είναι αξίωμα στα πολιτικά πράγματα πως μία κυβέρνηση προκηρύσσει πρόωρες εκλογές, όταν είναι σχεδόν σίγουρη – ή τέλος πάντων εξαιρετικά αισιόδοξη – ότι θα τις κερδίσει.
Από αυτή την οπτική, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αρκετούς λόγους για να προσφύγει σε πρόωρες κάλπες εντός του 2022, παρά τις όποιες δυσκολίες της περιόδου που διανύουμε.
Η πανδημία δείχνει να βρίσκεται σε – οριστική; – ύφεση, τα περιοριστικά μέτρα έχουν ουσιαστικά αρθεί, ενώ ο τουρισμός αναμένεται να σημειώσει επιδόσεις, οι οποίες συγκρίνονται με αυτές του 2019, που ήταν πολύ υψηλές.
Η ενεργειακή ακρίβεια που προκάλεσε ο ρωσικός πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να είναι το βασικό «αγκάθι» για την κυβέρνηση, κάτι που καταγράφεται πλέον σε όλες τις δημοσκοπήσεις, ωστόσο, τα οφέλη από το πακέτο στήριξης των πολιτών για την αντιμετώπιση των «φουσκωμένων» λογαριασμών ρεύματος θα φανούν το αμέσως επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς υπολογισμούς.
Παράλληλα, η χώρα μας θα εξέρχεται από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, κάτι που δεν βαραίνει στις τσέπες των πολιτών βέβαια, ωστόσο, θα δώσει το περιθώριο στον Κυριάκο Μητσοτάκη να προχωρήσει, ενδεχομένως, σε ένα νέο πακέτο στήριξης.
Επιπλέον, η δυναμική που έχει προσδώσει στον Κυριάκο Μητσοτάκη η στάση του στην εξωτερική πολιτική, με αποκορύφωμα το – κατά την κυβέρνηση και όχι μόνον – επιτυχημένο ταξίδι του στην Ουάσιγκτον και την ιστορική ομιλία του στο αμερικανικό Κογκρέσο, αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα που μπαίνει στα «συν» των πρόωρων εκλογών.
Και αν όλα αυτά τα αισιόδοξα προβλέπονται για το 2022 και, μάλιστα, μέσα στο καλοκαίρι, η κατάσταση για το 2023 παραμένει αβέβαιη έως και ανησυχητική.
Έρχεται ύφεση το χειμώνα
Αυτό που προβληματίζει τον πρωθυπουργό είναι η κρίση στην οικονομία που έρχεται το χειμώνα.
Οι αρχικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης ότι ο επόμενος χρόνος θα είναι χρόνος ανάκαμψης και υψηλής ανάπτυξης, ώστε να πάει σε εκλογές, στις οποίες το κυβερνητικό αφήγημα θα είναι ότι κρατήθηκε όρθια η κοινωνία μέσα από αλλεπάλληλες κρίσεις και έχει ευοίωνες οικονομικές προοπτικές, δεν βγαίνει.
Όπως όλα δείχνουν, πάμε σε ύφεση και αυτός είναι ίσως ο κυριότερος παράγοντας που κάνει τον Κυριάκο Μητσοτάκη να σκέφτεται τις πρόωρες εκλογές, γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις προκύπτει η ανάγκη μιας ισχυρής και σταθερής κυβέρνησης με νωπή λαϊκή εντολή.
Μάλιστα, ο προϋπολογισμός του 2023, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, θα είναι εμφανώς πιο λιτός από τον φετινό και χωρίς τα έκτακτα μέτρα στήριξης που έδωσε η κυβέρνηση τα δύο προηγούμενα χρόνια.
Παράλληλα, η τουρκική προκλητικότητα και η τακτική Ερντογάν, που ανεβάζει το «θερμόμετρο» στην περιοχή, κάνοντας την πιθανότητα ενός «θερμού» καλοκαιρού στο Αιγαίο πιο ορατή από ποτέ, εάν αντιμετωπιστούν με την ψυχραιμία που διακρίνει την Ελλάδα σε αυτές τις περιπτώσεις και μέσω της διεθνούς διπλωματίας, ίσως αποτελέσει έναν ακόμη λόγο για να μην περιμένει η κυβέρνηση την επίσημη λήξη της θητείας της.
Δημοσιονομική χαλάρωση το 2023 και ανασχηματισμός
Δύο ακόμα πληροφορίες που, κατά ορισμένες εκτιμήσεις, συγκλίνουν στο να δίνουν βασιμότητα στο σενάριο των πρόωρων εκλογών είναι οι εξής:
Πρώτον, η δημοσιονομική χαλάρωση φαίνεται πως θα παραταθεί και για το 2023. Τα… ευχάριστα ανακοίνωσε την Τρίτη 24 Μαΐου ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος δήλωσε πως «χθες και σήμερα, στις Βρυξέλλες ξεκινήσαμε και συζητάμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο τις νέες εξωγενείς προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες, που επηρεάζονται σημαντικά από την ενεργειακή κρίση και την συνεπακόλουθη μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Γι’ αυτό και προωθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – και συμφωνήσαμε ουσιαστικά – η επέκταση της ευελιξίας και για το 2023».
Και δεύτερον, πληροφορίες αναφέρουν ότι βρίσκεται προ των πυλών ανασχηματισμός, ο οποίος θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές με μετακινήσεις υπουργών και πολλοί θεωρούν πως ένας τέτοιος ανασχηματισμός «μυρίζει εκλογές». Δεν θα πρόκειται δηλαδή απλώς για μερικές διορθωτικές κινήσεις, αλλά για δομικές αλλαγές.
«Φουλάρουν» τις μηχανές ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ
Την ίδια στιγμή, όλες οι πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται, ουσιαστικά, σε προεκλογικό πυρετό.
Εξάλλου, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, μέσω των πρόσφατων συνεδριακών διαδικασιών τους, κινήθηκαν σαν να βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο.
Οι δημοσκοπήσεις, εξάλλου, μπορεί να δείχνουν κλείσιμο της «ψαλίδας» μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφού στις περισσότετες η διαφορά είναι πλέον μονοψήφια, ωστόσο, η ΝΔ δεν παύει να κυριαρχεί σε όλα τα πεδία, καθώς επίσης και η αξιοπιστία του Κυριάκου Μητσοτάκη ως πολιτικού αρχηγού.
Επιπλέον, το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχει πλέον σταθεροποιηθεί σε διψήφια μεν, αλλά χαμηλότερα ποσοστά από αυτά που ακολούθησαν την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του κόμματος, είναι ένας παράγοντας που μπορεί να αξιοποιηθεί και από τα δύο πρώτα κόμματα.
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι, τον τελευταίο χρόνο, και ειδικά όσο η ΝΔ όδευε προς το πρόσφατο συνέδριό της, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έθετε απλώς πολιτικά διλήμματα, αλλά δεν έχανε ευκαιρία να δηλώνει ότι αυτά τα διλήμματα θα είναι και τα εκλογικά διλήμματα που θα τεθούν στους ψηφοφόρους.
