Ευέλικτη ρύθμιση για την ολιστική αντιμετώπιση του εκρηκτικού προβλήματος των κόκκινων αγροτικών δανείων που ξεπερνούν τα 3,8 δισ. ευρώ αναμένεται να καταθέσει προς ψήφιση στη Βουλή η κυβέρνηση τις επόμενες ημέρες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», το νέο πλαίσιο θα αφορά 21.000 αγρότες και 750 αγροτικούς συνεταιρισμούς, ενώ θα στηρίζεται σε τρεις πυλώνες που επιτρέπουν για πρώτη φορά:
– ολική διαγραφή των τόκων και σημαντική περικοπή του αρχικού κεφαλαίου
– χρονική άνεση για την αποπληρωμή
-αναχρηματοδότηση του δανειολήπτη
Η νέα ρύθμιση εντάσσεται στο συνολικό σχέδιο του Κυριάκου Μητσοτάκη για την ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα και την ουσιαστική στήριξη του αγροτικού πληθυσμού. Υπενθυμίζεται πως ήδη έχει νομοθετηθεί η μονιμοποίηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου στο αγροτικό πετρέλαιο, τα χαμηλά τιμολόγια ενέργειας, ενώ προωθούνται επενδύσεις 600 εκατ. ευρώ για θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Μέτρα με τα οποία η κυβέρνηση φιλοδοξεί να ανατάξει τη σχέση που παραδοσιακά έχει με τους ανθρώπους της αγροτικής παραγωγής μια και στις τελευταίες ευρωεκλογές καταγράφηκε σημαντική κάμψη των ποσοστών της.
Το πρόβλημα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, τα ληξιπρόθεσμα αγροτικά δάνεια που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο του Ειδικού Εκκαθαριστή (PQH) ξεπερνούν τα 3,8 δισ. ευρώ και συνοδεύονται με το επιπρόσθετο πρόβλημα της βαρύτατα υποθηκευμένης αγροτικής ακίνητης περιουσίας αξίας 1,5 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για πολύ παλιές οφειλές αρχικού κεφαλαίου 800-900 εκατ. ευρώ, οι οποίες λόγω του ανελαστικού πλαισίου ρύθμισης που δεν επιτρέπει κούρεμα παρέμειναν παγωμένες, με αποτέλεσμα να εκτιναχθούν οι τόκοι στο 80% της αρχικής δανειακής υποχρέωσης. Οι οφειλές και κατ’ επέκταση η νέα ρύθμιση αφορά 21.000 αγρότες και πάνω από 750 αγροτικούς συνεταιρισμούς, με τους μισούς ωστόσο να είναι από χρόνια αδρανείς.
«Αρχιτέκτονας» της νέας ρύθμισης είναι ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης, ο οποίος ήδη από την περίοδο που βρισκόταν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (2019-21) είχε αναλάβει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Οι προσπάθειες δεν ευδοκίμησαν τότε και το εκρηκτικό χρέος παρέμεινε αρρύθμιστο.
Πρόσφατα, ωστόσο, ο υπουργός επανήλθε και σε συνεργασία με τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα αποφάσισαν να προχωρήσουν στη συνολική τακτοποίηση του ζητήματος.
Η λύση
Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο που παρουσιάζει το «ΘΕΜΑ», ρόλο ρυθμιστή αναλαμβάνουν πλέον οι servicers αντί του Ενιαίου Ειδικού Εκκαθαριστή.
Η ουσιαστική διαφοροποίηση σε σχέση με τη ρύθμιση άλλων ληξιπρόθεσμων τίτλων είναι ότι οι servicers δεν θα αγοράζουν τα κόκκινα αγροτικά δάνεια, αλλά θα εμπλέκονται ως διαχειριστές. Με τον τρόπο αυτό θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία για γενναίες διαγραφές. Πηγή με γνώση του νέου πλαισίου αναφέρει πως αν οι διαχειριστές αγόραζαν τα δάνεια στην τιμή κεφαλαίου θα είχαν μικρό περιθώριο κουρέματος, που θα περιοριζόταν σε μέρος των τόκων. Πλέον, με τη σύμφωνη γνώμη της Τραπέζης της Ελλάδος, θα μπορούν να προχωρούν σε ολική διαγραφή των τόκων και κούρεμα του οφειλόμενου κεφαλαίου έως και 50%, ανάλογα με τα περιουσιακά στοιχεία του αγρότη ή του συνεταιρισμού.
Παράλληλα, σύμφωνα με τη σχετική ρύθμιση, οι διαχειριστές θα συνεργάζονται με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που διαθέτουν εμπειρία στις αγροτικές δανειοδοτήσεις ώστε να αναχρηματοδοτούν τους οφειλέτες προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της νέας ρύθμισης και παράλληλα να επανέλθουν σε παραγωγική διαδικασία.
Κυβερνητικός παράγοντας με γνώση του νέου πλαισίου αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» το εξής παράδειγμα: «Σε δάνειο αρχικού κεφαλαίου 600.000 ευρώ και τόκων 400.000 ευρώ, όπου ο οφειλέτης έχει πληρώσει ένα μέρος των υποχρεώσεών του, θα δίνεται η δυνατότητα ολικού κουρέματος των τόκων και διαγραφής 50% του κεφαλαίου. Για τα 300.000 ευρώ που μένουν δίνεται η δυνατότητα 10ετούς αποπληρωμής και παροχής νέου δανείου για να μπορέσει να αποπληρώσει και να ξεκινήσει πάλι την παραγωγική του διαδικασία».
Αξιοποίηση ενεχύρων
Προσθέτει παράλληλα πως η συνολική τακτοποίηση των οφειλών θα περιλαμβάνει και την άμεση αξιοποίηση των ενέχυρων. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, πάνω από 26.000 ακίνητα (αγροτική γη, συσκευαστήρια, παρασκευαστήρια, αποθήκες κ.ά.) είναι υποθηκευμένα στα κόκκινα αγροτικά δάνεια. Πλέον θα μπορούν να πωληθούν, εκμισθωθούν κ.λπ., παρέχοντας την αναγκαία ρευστότητα στους αρχικούς οφειλέτες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος της κυβέρνησης είναι να απελευθερωθούν εντός της επόμενης διετίας αγροτικά ακίνητα και υποδομές μεγάλης παραγωγικής δυνατότητας και αξίας 200 εκατ. ευρώ. Επίσης, ειδικά για τους ανενεργούς συνεταιρισμούς σχεδιάζεται η συναινετική μεταβίβαση περιουσιακών τους στοιχείων σε ενεργούς αγρότες και συνεταιρισμούς.
Να σημειωθεί τέλος ότι σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα η ρύθμιση αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός του Οκτωβρίου. Θα ακολουθήσει διαγωνιστική διαδικασία για τη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου από την PQH σε σχήμα servicer και τράπεζας, ενώ στις αρχές του νέου έτους θα ξεκινήσει ο σχεδιασμός του επιχειρησιακού σχεδίου, του προγράμματος τραπεζικής αναχρηματοδότησης και η λεπτομερής καταγραφή των οφειλετών.
