Σοκ έχει προκαλέσει το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη το βράδυ της Τρίτης (28/2/2023) με τη σύγκρουση των δύο τρένων που στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους. Η ανείπωτη τραγωδία έφερε στη μνήμη ένα ακόμη πολύνεκρο δυστύχημα στην ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων, αυτό του Δοξαρά, και πάλι στην περιοχή της Λάρισας.
Συνέβη την 16η Ιανουαρίου του 1972 όταν δύο επιβατικές αμαξοστοιχίες συγκρούστηκαν μετωπικά στο ενδιάμεσο των σταθμών Ορφανά Καρδίτσας και Δοξαράς της Λάρισας. 19 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 44 τραυματίστηκαν.
Εκείνη την περίοδο, ο ελληνικός σιδηρόδρομος είχε ενοποιηθεί με την ίδρυση του ΟΣΕ, περνώντας από την ατμοκίνηση στην ντιζελοκίνηση. Το δίκτυο ήταν μονής γραμμής και η ενδοεπικοινωνία δεν είχε ακόμη εισαχθεί ως τεχνολογία. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την εγκληματική ασυνεννοησία των υπαλλήλων του οργανισμού, οδήγησαν στην τραγωδία.
Πώς έγινε το δυστύχημα
Η αμαξοστοιχία «Ακρόπολις Εξπρές» που εκτελούσε το δρομολόγιο Μόναχο – Αθήνα συγκρούστηκε με μια «πόστα» (αργό τρένο της εποχής που πραγματοποιούσε πολλές στάσεις), η οποία κατευθυνόταν από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη.
Η διασταύρωση των δύο τρένων θα γινόταν σε έναν εκ των δύο σταθμό των Ορφανών ή του Δοξαρά. Όμως οι δύο σταθμάρχες διαφώνησαν και ο αρμόδιος ρυθμιστής κίνησης ανέλαβε να δώσει τη λύση. Τελικά, οι συζητήσεις μεταξύ των τριών υπαλλήλων οδήγησαν σε παρανοήσεις, το «Ακρόπολις» διήλθε κανονικά από τον σταθμό του Δοξαρά χωρίς να σταματήσει, επειδή είχε προτεραιότητα, ενώ και στην «πόστα» δόθηκε σήμα να αναχωρήσει κανονικά από τον σταθμό των Ορφανών.
Η σύγκρουση των δύο τρένων ήταν πλέον προδιαγραμμένη και σημειώθηκε στις 16:55. Η αμαξοστοιχία «Ακρόπολις» έπεσε πάνω στην «πόστα» με ταχύτητα 100 χλμ/ώρα συνθλίβοντας τα πρώτα βαγόνια της.
«Τα δύο τρένα του θανάτου συγκρούστηκαν έξω από τη Λάρισα, στη θέση Δοξαρά, στα νότια της πόλεως», έγραφαν την επομένη, Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 1972, Τα Νέα. «Αίτια της συγκρούσεως, που συνοδεύτηκε από έκρηξη και πυρκαγιά: Ένας από τους σταθμάρχες Δοξαρά και Ορφανών έδωσε εσφαλμένο σήμα εκκινήσεως. Έτσι οι δύο αμαξοστοιχίες ρίχτηκαν η μία στην άλλη και ακολούθησε μια αληθινή κόλαση θανάτου και τρόμου».
Τι έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εποχής, επί τόπου σκοτώθηκαν «οι τρεις μηχανοδηγοί, ο θερμαστής και 14 επιβάτες της κοινής αμαξοστοιχίας», ενώ δεν υπήρξε νεκρός από την αμαξοστοιχία Ακρόπολις Εξπρές. «Το έργο της διασώσεως των κινδυνευόντων και της περιθάλψεως των τραυματιών ήταν τρομερά δύσκολο, λόγω των άθλιων καιρικών συνθηκών και της νύχτας που δεν άργησε να επέλθει. Χιόνι, αέρας, παγωνιά, σκοτάδι και απερίγραπτη σύγχυση.
Οι φλόγες από την φωτιά που προκάλεσε η σύγκρουση φαίνονταν από πέντε χιλιόμετρα μακριά δίνοντας την εικόνα ηφαιστείου που μόλις έχει εκραγεί», έγραφε η εφημερίδα.
Ποιος καταδικάστηκε για την τραγωδία
Ως υπαίτιοι του δυστυχήματος συνελήφθησαν οι δύο σταθμάρχες, Νικόλαος Γκέκας των Ορφανών και Δημήτριος Παπαδόπουλος του Δοξαρά, αλλά και ο ρυθμιστής κίνησης των τρένων Γεώργιος Χαλιώτης. Και οι τρεις κατηγορήθηκαν για ανθρωποκτονίες εξ αμελείας και διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών.
Σε πρώτη φάση οι τρεις κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από 3 έως 5 έτη άνευ ανασταλτικού αποτελέσματος. Ύστερα από την έφεση, ως μοναδικός υπαίτιος αναγνωρίστηκε ο Νικόλαος Γκέκας, ο οποίος καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης πέντε ετών και οδηγήθηκε στη φυλακή, ενώ οι δυο άλλοι αθωώθηκαν. Της απόφασης ακολούθησαν οι αγωγές αποζημίωσης κατά του ΟΣΕ.
