Καθώς οι καταναλωτές περιμένουν τα πρώτα “καρτελάκια” με τη “Μόνιμη μείωση τιμής”, η ακρίβεια στα βασικά αγαθά διατροφής κάνει πάρτι.
Παρότι ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή τον Σεπτέμβριο έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές του έτους, φτάνοντας στο 1,6% και ο πληθωρισμός των τροφίμων για πρώτη φορά μετά από 16 μήνες κατέγραψε μονοψήφια αύξηση στο 9,4%, τουλάχιστον 12 προϊόντα που καθημερινά βρίσκονται στο τραπέζι των Ελλήνων καταναλωτών σημειώνουν αύξηση έως και 29% σε ετήσια βάση «καίγοντας» τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Μάλιστα, δεδομένου ότι οι επιπτώσεις από τις πυρκαγιές στον Έβρο και τις πλημμύρες στη Θεσσαλία θα αρχίσουν να αποτυπώνονται πιο έντονα στην αγροτική παραγωγή την ώρα που αυξάνεται η αβεβαιότητα στις ενεργειακές αγορές λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, τα σενάρια για αποκλιμάκωση των τιμών στο εγγύς μέλλον απομακρύνονται.
Το ράλι στο ελαιόλαδο
Με βάση τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα πρωτεία των αυξήσεων σε ετήσια βάση κατέχει το ελαιόλαδο η τιμή του οποίου εκτινάχθηκε από Σεπτέμβριο σε Σεπτέμβριο κατά 29%.
Μόνο μέσα σε ένα μήνα, τον Σεπτέμβριο σε σύγκριση με τον Αύγουστο, καταγράφηκε αύξηση της τιμής του ελαιολάδου κατά 6,7%.
Σχεδόν 30% έχει αυξηθεί η τιμή του ελαιόλαδου μέσα σε ένα έτος
Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως για το σύνολο των τελευταίων 4 ετών, δηλαδή συγκρίνοντας τον Σεπτέμβριο του 2019 με τον Σεπτέμβριο του 2023, ένα διάστημα που περιλαμβάνει τόσο τον αρνητικό πληθωρισμό του πρώτου έτους της πανδημίας όσο και τον έντονο πληθωρισμό της πρώτης φάσης της μεταπανδημικής περιόδου, η σωρευτική μεταβολή στην τιμή του ελαιολάδου διαμορφώθηκε στο +65%!
Η δραματικά μειωμένη παραγωγή, τόσο στη χώρα μας όσο και σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, που αποτελεί τη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγική περιοχή στον κόσμο, έχει εκτοξεύσει ήδη τις τιμές στα περσινά λιγοστά αποθέματα, ενώ προεξοφλείται ότι και η φετινή παραγωγή θα πουληθεί πανάκριβα χωρίς να ξέρει κανείς πού είναι το «ταβάνι» των αυξήσεων.
Λαχανικά από… χρυσάφι
«Χρυσά» πληρώνουν οι καταναλωτές και τα νωπά λαχανικά. Ετησίως οι τιμές ανέβηκαν κατά 24,7%, ενώ τον Σεπτέμβριο σε σύγκριση με τον Αύγουστο καταγράφηκε αύξηση κατά 10,2%.
Οι καύσωνες του καλοκαιριού και οι πλημμύρες στη Θεσσαλία που ακολούθησαν δημιούργησαν ελλείψεις ενώ «καλλιέργησαν» το έδαφος και για φαινόμενα αισχροκέρδειας, σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Τα πρωτόγνωρα φαινόμενα φυσικών καταστροφών που έπληξαν τη χώρα το τελευταίο διάστημα αποτελούν συνήθως αφορμή για τη συγκεκαλυμμένη εφαρμογή αθέμιτων, εκμεταλλευτικών και αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών που αυξάνουν το μέγεθος της ζημίας στον καταναλωτή, επισημαίνει η ανεξάρτητη Αρχή, που εντείνει την παρακολούθησή της στην αγροδιατροφική αλυσίδα.
Τα «χρυσά» λαχανικά απασχολούν και το υπουργείο Ανάπτυξης. Με βάση την πρόσφατη υπουργική απόφαση, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ των οποίων ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών υπερβαίνει τα 90 εκατ. ευρώ θα πρέπει να ανακοινώνουν στο υπουργείο λιανικές τιμές πώλησης για 33 οπωροκηπευτικά προϊόντα.
Στο «μικροσκόπιο» μπαίνουν: σταφύλια, λεμόνια, μπανάνες, πορτοκάλια Βαλέντσια, μανταρίνια, αχλάδια, μήλα, μήλα Golden Delicious, μήλα Granny Smith, μήλα Starkin Delicious, μήλα Gala, ρόδια, μανιτάρια, αγκινάρες, τομάτες, τοματίνια, αγγούρια, κολοκύθια, μαρούλια, ρόκα, πατάτες, πατάτες Κύπρου, πατάτες εγχώριες, πατάτες εισαγωγής, σκόρδα (κομμάτι), κρεμμύδια ξερά, κρεμμύδια φρέσκα, σπανάκι, παντζάρια, καρότα, ραπανάκια, λάχανα, κουνουπίδια, μπρόκολο, πιπεριές, πιπεριές χονδρές, πιπεριές μακριές, μελιτζάνες, μαϊντανός, άνηθος, σέλινο και φασολάκι.
«Χρυσά» πληρώνουν οι καταναλωτές το ελαιόλαδο, τα φρούτα, τα νωπά λαχανικά, τη ζάχαρη, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά
Πικρή ζάχαρη
Αν και η τιμή της ζάχαρης στα ελληνικά ράφια κινείται λιγότερο… επιθετικά σε σχέση ότι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, εντούτοις τα νοικοκυριά στη χώρα μας την ακριβοπληρώνουν.
Μέσα σε ένα έτος η τιμή της ζάχαρης έχει αυξηθεί κατά 22,2%, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Τον τελευταίο χρόνο η τιμή της ζάχαρης έχει αυξηθεί κατά 22,2%
Απλησίαστο το ρύζι
Σχεδόν διπλάσια συγκριτικά με τον πληθωρισμό των τροφίμων είναι η αύξηση που καταγράφει η τιμή στην κατηγορία «άλλα προϊόντα διατροφής» τον φετινό Σεπτέμβριο έναντι του ίδιου μήνα πέρσι (+18%). Στα «άλλα προϊόντα διατροφής» περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, έτοιμα γεύματα όπως για παράδειγμα οι σούπες σε φακελάκι.
Κατά 16% έχουν αυξηθεί ετησίως και οι τιμές στο ρύζι. Πολύ πιο δύσκολη αναμένεται η ερχόμενη χρονιά, καθώς μεγάλες χώρες που είναι παραγωγοί ρυζιού έχουν απαγορεύσει τις εξαγωγές, ενώ το ελληνικό ρύζι, όπως καταγγέλλουν και οι ίδιοι παραγωγοί, φτάνει στον καταναλωτή με… διπλό και τριπλό «καπέλο».
Φρέσκα φρούτα για λίγους
Τα φρέσκα φρούτα και οι πατάτες, οι τιμές των οποίων τον Σεπτέμβριο σημειώνουν ετήσια άνοδο 15,7% και 14,7% αντίστοιχα, επίσης «καίνε» τους καταναλωτές.
Εκπρόσωποι της αγοράς αναφέρουν ότι ναι μεν η φετινή παραγωγή είναι σημαντικά μειωμένη σε σχέση με πέρυσι λόγω των καιρικών συνθηκών, ωστόσο δεν δικαιολογούνται τόσο μεγάλες ανατιμήσεις, και μάλιστα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, καταγγέλλοντας κερδοσκοπικά παιχνίδια.
Από κοντά και οι ανατιμήσεις σε αναψυκτικά (+14,6%) και παρασκευάσματα με βάση το κρέας (+14,5%), όπως για παράδειγμα το σνίτσελ και το ρολό κοτόπουλου, το ζαμπονάκι κονσέρβα κ.ά.
Οι τιμές των φρέσκων φρούτων καταγράφουν αύξηση άνω του 15%
Στα ύψη οι τιμές των αυγών και του τυριού
Οι Έλληνες καταναλωτές νιώθουν αιχμάλωτοι της ακρίβειας καθώς σε ό,τι αφορά στη διατροφή τους, οι παραδοσιακά φθηνές λύσεις για ισχνά πορτοφόλια, όπως φερ’ ειπείν τα αυγά, είναι πλέον πανάκριβες.
Μέσα σε ένα έτος (Σεπτέμβριος 2022 – Σεπτέμβριος 2023), οι τιμές των αυγών έχουν αυξηθεί κατά 11,2%.
Πέρσι, ανάλογα και με το μέγεθος, στη λαϊκή αγορά κόστιζαν 0,17 – 0,25 ευρώ/τεμάχιο και στο σουπερμάρκετ 0,30 – 0,53 ευρώ/τεμάχιο.
Φέτος, τα βρίσκουμε στη λαϊκή 0,20 – 0,35 ευρώ/τεμάχιο και στο σουπερμάρκετ 0,30 – 0,72 ευρώ/τεμάχιο.
Ακόμη πιο δύσκολη είναι η αγορά των τυριών και ειδικά της φέτας. Η τιμή συνολικά των τυριών καταγράφει αύξηση της τάξης του 11,2% σε σχέση με πέρσι. Ωστόσο η τιμή της φέτας ποσοστιαία έχει ανέβει πολύ παραπάνω. Μόνο σε τρίμηνο, δηλαδή από τον φετινό Ιούλιο στον Οκτώβριο, η τιμή της συσκευασμένης φέτας ΠΟΠ είναι ακριβότερη στα ράφια κατά 10,4%, ενώ από τον Μάρτιο του 2022, όταν άρχισε ο πληθωρισμός των τροφίμων να χτυπάει «κόκκινο», η αύξηση της τιμής στο ίδιο προϊόν έχει φτάσει στο 33,2%!
Πάνω από τον κλαδικό πληθωρισμό των τροφίμων κινούνται και οι αυξήσεις στο εν πολλοίς εισαγόμενο μοσχάρι (+10% σε ετήσια βάση).
