Ανάμεσα σε τρεις ισχυρούς υποψήφιους μνηστήρες κορυφώνεται η μάχη για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης. Η αυλαία του διαγωνισμού για την σύμβαση παραχώρησης «Χανιά –Ηράκλειο» πέφτει σήμερα, Πέμπτη 25 Ιανουαρίου, με το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών που θα κρίνει τον προτιμητέο επενδυτή του μεγάλου οδικού έργου ύψους 1,7 δισ. ευρώ.
Συνολικά τρία σχήματα διεκδικούν το έργο και έχουν φτάσει στην τελική ευθεία:
1.“ΙΔΟΜΕΝΕΑΣ” αποτελούμενο από τις ΑΒΑΞ-EGIS-MERIDIAM
2.ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
3.ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ-ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ
Ο διαγωνισμός για το βασικό τμήμα είναι και ο πιο κρίσιμος καθώς θα συνδέσει τις πόλεις του Ηρακλείου του Ρεθύμνου και των Χανίων που αποτελούν τα μεγαλύτερα αστικά κέντρο του νησιού ενώ θα είναι και το τμήμα στο οποίο θα λειτουργήσουν διόδια. Το κόστος του έργου υπολογίζεται σε περίπου 1,75 δισ. ευρώ καθώς πρόκειται για έργο που σημειακά έχει μεγάλα τεχνικά έργα.
Η διαδικασία αποκάλυψης των προσφορών θα προχωρήσει ανεξάρτητα από τις προσφυγές που έχουν κατατεθεί από τους Δήμους Ηρακλείου και Μαλεβιζίου. Οι προσφυγές όπως εχεί γίνει γνωστό κινούνται κατά των περιβαλλοντικών όρων για την παράκαμψη Ηρακλείου και ζητείται η επαναξιολόγηση της περιβαλλοντικής μελέτης καθώς οι δύο Δήμοι ζητούν μερική υπογειοποίηση για λόγους όχλησης.
Η ολοκλήρωση του διαγωνισμού
Το τμήμα του ΒΟΑΚ Χανιά-Ηράκλειο είναι το βασικό τμήμα του αυτοκινητόδρομου με μήκος 157,5 χλμ. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο είναι προβλέπεται η κατασκευή 34χλμ σηράγγων (και για τα δύο ρεύματα κυκλοφορίας, δηλαδή αναλογικά 17χλμ ανά κατεύθυνση).
Το πρώτο βήμα που έγινε πριν από μερικές ημέρες ήταν η ολοκλήρωση και βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών που όμως δεν είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάδειξη του αναδόχου-παραχωρησιούχου. Μετά την ανακήρυξη του μειοδότη θα χρειαστεί χρόνος για την γραφειοκρατική ολοκλήρωση της διαδικασίας και φυσικά για τις όποιες προσφυγές από εκείνους που δεν τα κατάφεραν. Στην συνέχεια θα ανακηρυχθεί ο προσωρινός ανάδοχος, θα ξεκινήσει η προσυμβατική περίοδος με την συγγραφή της σύμβασης παραχώρησης, την έγκριση της από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Επόμενο στάδιο θα είναι η κύρωση της από τη Βουλή των Ελλήνων (θα γίνει Νόμος του Κράτους) και τελικά η υπογραφή της.
Συνολικά από ανάλογες περιπτώσεις, …μπουλντόζες θα δούμε από το 2025 και βλέπουμε. Αυτό γιατί ακόμα και όταν υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης θα θα χρειαστούν αρκετοί μήνες για να ξεκινήσουν τα έργα μιας και θα απαιτηθεί από τον παραχωρησιούχο να εκπονήσει τις απαραίτητες μελέτες ενώ το Δημόσιο θα πρέπει εν ευθέτω χρόνω να του παραδώσει τις απαραίτητες εκτάσεις για να ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής.
Το επόμενο βήμα είναι να περάσει η σύμβαση από το Ελεγκτικό Συνέδριο και στη συνέχεια να πάει στη Βουλή για να κυρωθεί ως νόμος του κράτους. Εφόσον δεν προκύψουν εμπόδια, δηλαδή ενδεχόμενες προσφυγές στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) και στο ΣτΕ, τότε είναι αρκετά πιθανό η σχετική σύμβαση να έχει υπογραφεί εντός του έτους και να έχουν στηθεί τουλάχιστον τα εργοτάξια.
Το έργο
Το κεντρικό τμήμα του ΒΟΑΚ, Χανιά-Ηράκλειο είναι ένα από τελευταία οδικά έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ταμείο Ανάκαμψης). Το έργο περιλαμβάνει και την προαίρεση Κίσαμος-Χανιά.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του είναι:
- Μήκος αυτοκινητοδρόμου: 157,5 χλμ (εάν ληφθεί υπόψη και η επέκταση Κίσσαμος-Χανιά) και παράπλευρου/κάθετου δικτύου περίπου 150 χλμ.
- 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ
- 26 σήραγγες
- 10,80 χλμ. νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος
- 20 νέοι ανισόπεδοι κόμβοι και αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις Παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου.
Σε ό,τι αφορά τα διόδια το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει ορίσει τη μέθοδο της χιλιομετρικής απόστασης. Βάσει αυτής, η χρέωση των διοδίων θα γίνεται χιλιομετρικά (στα 0.067 ευρώ/χλμ.) και το υπουργείο θα καλύπτει μέσω κρατικής επιχορήγησης τη διαφορά μεταξύ της τιμής που θα προτείνει το κάθε σχήμα, ώστε να βγαίνει το χρηματοδοτικό μοντέλο για να μπορεί να ανταπεξέλθει στα δάνεια που θα έχει αναλάβει ώστε να χρηματοδοτήσει το έργο.
Οι τεράστιες καθυστερήσεις, οι οποίες απειλούν να «τινάξουν στον αέρα» την κατασκευή του έργου, καταγγέλλει η αντιπολίτευση, την ώρα που η κλεψύδρα του έργου Χανιά – Ηράκλειο έχει ήδη γυρίσει ανάποδα.
Το έργο χρηματοδοτείται και με 200 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, πόροι για τους οποίους το χρονοδιάγραμμα είναι σφιχτό και αμετακίνητο καθώς το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο του 2026 θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εργασίες που αντιστοιχούν στο 15% της αξίας του.
