Η προσπάθεια της Ελλάδας για τον εντοπισμό και την αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων επανέρχεται δυναμικά, με το ενδιαφέρον να στρέφεται και πάλι στην Κρήτη και στις γύρω θαλάσσιες περιοχές. Το διεθνές σκηνικό φαίνεται να ευνοεί τις έρευνες περισσότερο από ποτέ, καθώς η παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία επιστρέφει στις γεωτρήσεις, μετά την περίοδο αβεβαιότητας που προκάλεσε η πανδημία και η στροφή προς την ενεργειακή μετάβαση.
Η σημερινή συγκυρία χαρακτηρίζεται από ανατροπή δεδομένων. Πολλές μεγάλες εταιρείες, όπως η BP, αναθεωρούν τον αρχικό σχεδιασμό τους, μειώνοντας σημαντικά τις επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και κατευθύνοντας εκ νέου κεφάλαια σε projects φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αυτό το νέο μομέντουμ επαναφέρει και την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και τα ελληνικά θαλάσσια οικόπεδα στον ενεργειακό χάρτη.
Στο επίκεντρο της διεθνούς πετρελαϊκής σκηνής βρίσκονται οι περιοχές νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, συνολικής έκτασης 80.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, καθώς και η θαλάσσια περιοχή νότια της Πελοποννήσου. Οι αμερικανικοί ενεργειακοί κολοσσοί ExxonMobil και Chevron δείχνουν διατεθειμένοι να επενδύσουν μεγάλα ποσά, προκειμένου να διερευνήσουν εάν τα αποθέματα φυσικού αερίου, που σύμφωνα με τις ενδείξεις φτάνουν τα 280 δισ. κυβικά μέτρα, μπορούν να αξιοποιηθούν εμπορικά.
Οι περιοχές νοτίως της Κρήτης
Το ενδιαφέρον της Chevron επικεντρώνεται σε τρεις περιοχές, με δύο από αυτές να βρίσκονται νοτίως της Κρήτης και μία στα νότια της Πελοποννήσου, για την οποία εκδήλωσε ενδιαφέρον στις αρχές του 2025. Από την άλλη πλευρά, η ExxonMobil έχει ήδη αναλάβει ενεργό ρόλο ως operator στο κοινοπρακτικό σχήμα με την HELLENiQ Energy, διαχειριζόμενη τις παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Η περιοχή νοτιοδυτικά του νησιού θεωρείται πιο ώριμη, με την εταιρεία να βρίσκεται κοντά στην κρίσιμη επενδυτική απόφαση για γεώτρηση. Στη δυτική Κρήτη οι διαδικασίες βρίσκονται σε εξέλιξη, με παράταση που χορηγήθηκε έως τις 9 Απριλίου από την ΕΔΕΥΕΠ και πιθανή νέα παράταση που αναμένεται να ζητηθεί.
Η συμμετοχή των αμερικανικών εταιρειών σε μία αγορά με ιδιαιτερότητες, λόγω των μεγάλων θαλάσσιων βαθών, της γεωλογίας και της πολιτικής σταθερότητας, δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη. Η Ελλάδα καλείται να πείσει ότι μπορεί να ολοκληρώσει τα επόμενα βήματα γρήγορα και αξιόπιστα, ώστε να εξασφαλιστεί η παραμονή των επενδυτών και η οριστική έναρξη των ερευνών.
Η κυβέρνηση έχει θέσει ψηλά στις προτεραιότητές της το project και επιδιώκει, μέσα στο 2025, να ολοκληρώσει την έκδοση των απαιτούμενων υπουργικών αποφάσεων και την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού, ώστε να κλειδώσει η δέσμευση της Chevron και να προχωρήσουν οι έρευνες σε επόμενο στάδιο.
Η εμπειρία δείχνει ότι το ελληνικό πρόγραμμα υδρογονανθράκων έχει αντιμετωπίσει διαχρονικά εμπόδια. Η αποχώρηση της γαλλικής Total και της ισπανικής Repsol από την Κρήτη και το Ιόνιο, την περίοδο της πανδημίας, ανέδειξε πόσο ευαίσθητη είναι η ισορροπία ανάμεσα στις διεθνείς συγκυρίες και τις εσωτερικές καθυστερήσεις. Το project διασώθηκε χάρη στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να στηρίξει τις έρευνες, με την ExxonMobil να αυξάνει το ποσοστό συμμετοχής της και την ενεργειακή κρίση να επαναφέρει την αξία του φυσικού αερίου ως στρατηγικού πόρου για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, με την αποδοχή του αιτήματος της Chevron για τις περιοχές της Κρήτης και την έγκριση από τον προκάτοχό του Θ. Σκυλακάκη για την Πελοπόννησο, σηματοδότησε την επιμονή της κυβέρνησης να ολοκληρώσει εγκαίρως τις διαδικασίες. Η πρόθεση είναι να πραγματοποιηθεί είτε ενιαίος είτε διπλός διαγωνισμός, ώστε να διευκολυνθεί και να επιταχυνθεί το ενδιαφέρον της αγοράς.
Η ΕΔΕΥΕΠ αναγνωρίζει τη σημασία της συγκυρίας και εργάζεται για την ομαλή ολοκλήρωση των διαδικασιών παραχωρήσεων. Στόχος είναι οι ερευνητικές γεωτρήσεις να ξεκινήσουν άμεσα, μετατρέποντας την Κρήτη και την ευρύτερη περιοχή σε έναν κομβικό παράγοντα στις ενεργειακές εξελίξεις της Ανατολικής Μεσογείου. Το ερώτημα παραμένει αν η Ελλάδα θα αξιοποιήσει το παράθυρο ευκαιρίας που έχει μπροστά της ή αν θα επαναληφθεί το φαινόμενο της απώλειας ενδιαφέροντος από ξένους επενδυτές, λόγω αργών διαδικασιών και γραφειοκρατίας.
Πηγή: neakriti.gr
